Richard Bright Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BRİGHT, Richard (1789-1858)

İngiliz hekim. Kendi adıyla anılan kronik nefrit hastalığını tanımlamıştır.

28 Eylül 1789’da Bristol’da doğdu. Özel derslerle başlayan öğrenimini, Edinburgh Üniversitesi tıp fakültesinde sürdürdü. Kısa bir süre İzlanda’daki bir inceleme gezisine katılarak, bitki örtüsü ve hayvanlarıyla ilgili gözlemler yaptı. Dönüşünde iki yıl kadar Londra’daki St.Guy’s ve St.Thomas hastanelerinde klinik eğitimi gördü ve 1813’tc Edinburgh Üniversitesi’ni bitirdikten sonra Avrupa’nın çeşitli kentlerinde yaşadı. 1818’de İngiltere’ye döndüğünde önce London Fever Hospital’da çalıştı, iki yıl sonra asistan olarak girdiği St.Guy’s Hospital’a 1824’te uzman hekim atandı. 1832’de Royal College of Physicians üyeliğine seçildi. 1837’de Kraliçe Victoria’nın özel hekimi oldu. 16 Aralık 1858’de Londra’da öldü. Yazar olan oğlu James Franck Bright (1832-1920) uzun dönem Oxford Üniversitesi’nin University College’ında başkanlık yapmıştır.

Yüzyılın önemli tıp merkezlerinden olan St. Guv’s Hospital’daki öğrencilik yıllarında böbrek bozukluklarıyla ilgilenmeye başlayan Bright, hastalıkların tanısı için klinik gözlemlerin otopsi bulgularıyla birlikte değerlendirilmesi gereğini vurguladı, ayrıca kimyacılarla işbirliği içinde çalışarak biyomedikal araştırmaların öncülerinden oldu. Böbrek hastalıklarının yanı sıra, içorganlar, beyin ve sinir sistemi bozuklukları üzerine de araştırmalar yaptığı gibi, karaciğerin akut sarı atrofisi olarak bilinen ve çok kez ölümle sonuçlanan hastalığı da inceledi. Sinir sistemi hastalıklarıyla ilgili bulgularını Reports of Medical Cases (“Tıbbi Vakalar Raporu”) adlı yapıtının 1836’da yayımlanan ikinci cildinde açıkladı.

Bright’m tıbba en önemli katkısı, yeni geliştirilmekte olan tanı tekniklerini kullanarak, yüzlerce hasta üzerinde yaptığı incelemeler sonucu kronik nefrit hastalığını tanımlaması; genellikle ödemle kendini gösteren bu hastalığı kalp ve karaciğer bozukluklarından kaynaklanan ödemlerden ayırmasıdır. Daha sonra Bright Hastalığı ya da glomerulonephritis olarak tanınan hastalık, böbreklerde idrar üreten yumaksı kılcal damar oluşumlarıyla (glomerül) sidik boru-cuklarının (nefron) ve aradokuların iltihaplanması nedeniyle oluşur. Böbrekte sidik üretimiyle birlikte atılacak maddeler için bir süzgeç işlevi gören bu oluşuklarda ortaya çıkan bozukluk, yüksek tansiyon, böbrek yetmezliği, sırt ağrıları ve ödemlerle kendini gösterir. Genellikle akut nefritin sonucu olarak ortaya çıkan kronik nefritte böbrek incelendiğinde büzüşüp küçüldüğü ve taneli bir doku gösterdiği görülür. Doku harabiyeti nedeniyle idrara albümin karışır. Bright kimyacılarla işbirliği sayesinde idrarda albümin arayarak albüminürinin kesin tanısı yolunu açmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Reports of Medical Cases, 1827-1831, (“Tıbbi Vakalar Raporu”); Elements of the Practice of Medicine (Addison ile), 1839, (“Tıp Uygulamasının Temel Öğeleri”); Travels Tbrough Lozver Hungary, 1818, (“Aşağı Macaristan’da Geziler).

•    KAYNAKLAR: AA.Osman, Orıginal Papers of Richard Bright on Renal Disease, 1937; T.J.Pettigrew, Medical Portrait Gallery, 1838-1840.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi