Remzi Oğuz Arık Kimdir, Hayatı, Eserleri

Remzi Oğuz Arık, (1899-1954) Türk fikir ve ilim adamı, arkeolog.

Adana’nın Kozan ilçesine bağlı Kabaktepe köyünde doğdu. Babası, Feke San­dık emini Mehmed Ferid Bey’dir. İlk öğ­renimine Kozan’da mahalle mektebinde başladı. On yaşında iken Selânik’e abla­sının yanına gitti ve eğitimini orada Yâdigâr-ı Terakki Mektebi’nde sürdürdü; bir süre de İşkodra’da bulunan ağabe­yinin yanında kaldı. Balkan Savaşı’ndan sonra 1913’te İstanbul’a gelerek Mercan İdâdîsi’ne kaydoldu ve bu arada ailesini geçindirebilmek için bakkallık yaptı. Da­ha sonra parasız yatılı olarak İzmir Sultânîsi’nde tahsilini sürdüren R. Oğuz. tekrar İstanbul’a dönerek İstanbul Mu­allim Mektebi’nden mezun oldu.

I. Dünya Savaşı’na gönüllü ihtiyat za­biti olarak katıldı ve yaralandı. Savaştan sonra İstanbul’da Dârüleytam’da öğret­menlik. Adana’da Zafer-i Millî Numune Mektebi’nde müdürlük. Galatasaray Lisesi’nde de Türkçe öğretmenliği yaptı. İs­tanbul’da bulunduğu sırada Edebiyat Fa­kültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi. 1926’da arkeoloji ve sanat tarihi konularında ihtisas yapmak üzere Fransa’ya gönde­rildi. 1931’de Türkiye’ye döndüğünde İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde arkeoloji uz­man yardımcılığı görevine getirildi ve ay­nı yıl Yalova’da ilk arkeoloji kazısını yap­tı. 1932’de Alişar kazısında devlet ko­miseri olarak bulundu. 1933’te Maarif Vekâleti arkeologu sıfatıyla Ankara’da görevlendirildi. Karalar kazısı ile Galatlar’ın antik bir şehrini ortaya çıkardı ve II. Dieotauros’un kitabesini dünyaya ta­nıttı. İlk yazılarını da yayımlamaya baş­ladığı bu dönemde Gazi Terbiye Ensti­tüsü tarih öğretmenliğine tayin edildi. 1933’de Karalar ile sistemli kazı yö­neticiliğine başladı. 1941’e kadar, Anadolu arkeolojisi ve sanat tarihinde önemli yerleri olan Göllüdağ, Alacahöyük, Çankınkapı, Karaoğlan, Hacılar, Alâ-eddin Tepesi ve Bitik kazılarını yaptı ve bu arada bir süre. Troia’da yürütülmek­te olan Amerikan kazılarına devlet komi­seri olarak katıldı. 1941’de Amik ova­sında bazı kazı çalışmalarında bulundu.

Manisa Müzesi’nin de kurucusu olan Remzi Oğuz. 1939’da Ankara Dil ve Ta­rih-Coğrafya Fakültesi arkeoloji profe­sörlüğüne, 1945’te de Ankara Arkeoloji ve Etnografya Müzesi müdürlüğüne atandı. Bu arada hızlı bir yayın faali­yetine girerek Çiğır ve Millet dergilerin­de kültüre dayalı milliyetçilik konuların­da yazılar yazdı. 1949’da Ankara İlahiyat Fakültesi İslâm sanatları tarihi profe­sörlüğüne getirildi ise de 1950’de bu gö­revden ayrılarak politikaya atıldı ve De­mokrat Parti’den Seyhan milletvekili se­çildi. 1952’de partisinden istifa ederek Türkiye Köylü Partisi’ni kurdu. Bu par­tinin genel başkanlığını yaptığı sırada, Adana’dan Ankara’ya gelirken bindiği uçağın havada infilâkı sonucu vefat etti (3 Nisan 1954). Kabri Ankara’da Asri Mezarlık’taki şehitliktedir.

Öğrenim yıllarında kendini Turancılık cereyanına kaptıran Remzi Oğuz, Avru­pa dönüşünden sonra Anadolu milliyet­çiliğini benimseyerek fikrî çalışmalarını bu alanda yoğunlaştırmış, halkın kültür sahasında kalkınması için pek çok ma­kale neşrederek vatan, din, dil, soy, kül­tür ve tarih şuurunun gerçek ve kalıcı bir şekilde zihinlere yerleşmesine çaba harcamıştır. Arkeoloji-sanat tarihi çalış­malarını ise müstakil kitaplar ve çeşitli ilmî makaleler halinde yayımlamıştır.

Eserleri

Alacahöyük Hafriyatı, Karaoğlan Kazıları, Köy Kadını-Memleket Parçaları, İdeal ve İde­oloji, Coğrafyadan Vatana, Ankara – Konya – Eskişehir Yazıhkaya Gezileri, Türk Müzeciliğine Ba­kış, Türk İnkılâbı ve Milliyetçi­liğimiz, Gurbet-İnmeyen Bayrak, Türk Gençliğine, Türk San’atı,  L’Histoire et L’Organisation des Musees Turcs.

Diyanet İslam Ansiklopedisi