WordPress veri tabanı sorunu: [Disk full (/var/tmp/#sql_4a81b_1.MAI); waiting for someone to free some space... (errno: 28 "No space left on device")]
SHOW FULL COLUMNS FROM `unaqb_options`

REFERANDUM – Sosyolojisi.com
33Sosyoloji Sözlüğü

REFERANDUM

 

REFERANDUM

 

İktidarca alınan bir
kararın halk tarafın­dan kabul edilip edilmediğini ortaya koy­mak için
halkoyuna başvurma yöntemi. Ya­rı doğudan demokrasilerde halkın yönelime
katılmasını sağlayan kanunlardan biri olan referandum yoluyla halk, hem yasama
hem de anayasa yapma yetkisine katılmış olur.

Referandum’un çeşitli
türleri vardır. Zo­runlu ve ihtiyari olanı en çok bilinen türü ol­makla
birlikte yasama veya yürütme refa-randum ile anayasal referandum, danışmalı
referandum, seçme, halk vetosu, halk teşeb­büsü ve hakemlik gibi türleri de
bulunmak­ladır. Ayrıca referandum konusu olan şey, Önceden halk oyuna
sunulabileceği gibi, halledildikten sonra, işin sonucu da referan­dum konusu
yapılabilir.

Zorunlu referandumda,
anayasanın ve bazı Önemli yasaların kanunlaşıp kabul edilmesi, referandum
yoluyla halk tarafın­dan benimsenmesine bağlanmıştır. Bazı

konularda ise
hukuksal-siyasal sistem, refe­randuma gitme konusunda mecburiyet ge­tirmemiş,
yönetimin ihtiyarına bırakmıştır. Bu tür referandumlara ihtiyarî referandum
denmektedir.

Referanduma, ilk kez,
1830’da İsviçre’de baş vurulmuştur. İsviçre’nin çeşitli kanton­larında zorunlu
ve ihtiyari referandum şe­killerine rastlanmaktadır.

Çağımızda, genellikle
kurucu meclisler­ce hazırlanan yeni anayasaların kabulü re­ferandum yoluyla
gerçekleşmektedir. 1919’da Weimar Anayasası için Alman­ya’da referandum
yapılmıştır. Fransa’da II. Dünya Savaşı’ndan sonra Fransa Cumhuri­yeti için
teklif edilen anayasa 1948 referan­dumu ile reddedilin iştir. Yine aynı ülkede
beş ay sonra referandum yoluyla bir başka anayasa kabul edilmiştir.

Türkiye’de 1961
Anayasası, kurucu meclis tarafından yapıldıktan sonra halko­yuna sunulmuş ve
kabul edilmiştir. Aynı şekilde 1982 Anayasası da referanduma ko­nu olmuş ve 7
Kasım 1982’de kabul edil­miştir. 1982 Anayasası’nin geçici 4. madde­si ile 1980
öncesi siyasî kadrolara getirilen yasakların kaldırılması için de referanduma
gidilmiş ve az bir farkla yasağın kaldırılma­sı mümkün olmuştur.

Davut DURSUN