Raşid Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Hakkında Bilgi
RAŞİD (? -1735)
Osmanlı tarihçi ve Divan şairi. 1660-1722 yılları olaylarını saptayan Tarih adlı yapıtıyla ünlüdür.
Mehmed Raşid İstanbul’da doğdu, 10 Temmuz 1735’te aynı kentte öldü. Doğum tarihi bilinmiyor. MalatyalI kadı Mustafa Efendi’nin oğludur. Medrese öğrenimini bitirdikten sonra rüus sınavını kazanarak Hacı İlyas Medresesi müderrisliğine atandı. Bu arada kazasker Ab-dülbaki Efendi’den hat dersleri aldı. 1714’te sadrazam Silahdar (Şehid) Ali Paşa tarafından vakanüvisliğe getirildi. Bu görevle 1715 Mora ve 1716 Varadin seferlerine katıldı. Bayram Paşa, Ayasofya ve Süleymaniye medreselerinde müderrislik yaptı. Bunun yanı sıra Harameyn müfettişliğinde bulundu.
1723’te Halep kadılığına gönderildi. Ertesi yıl görevi sona erince İstanbul’a döndü. 1728’de İsfahan’a Afganlı Eşref Han’a elçi olarak yollandı. Dönüşünde İstanbul kadılığına atandı. Patrona Halil ayaklanmasından sonra İs-tanköy, Bursa ve Limni’ye sürgün gönderildi. 1734’te bağışlanarak İstanbul’a döndü. Aynı yıl Anadolu kazaskerliğine atandı. Bu görevdeyken öldü.
Raşid, ünlü bir münşi, başarılı bir hattat ve tanınmış bir şairdir. En önemli yapıtı Tarih’ıA’ır. Bu yapıt 1660-1722 yılları arasındaki olayları anlatır. Naima Tarihi’ nin zeylidir (ek). Raşid yapıtım hazırlarken, gördüklerinden, duyduklarından, resmi belgelerden, bu arada Fındıklık Mehmed Ağa’nın Tarih’i ile Nusretnâme’sinden yararlanmıştır. 1722 Ağustos’undan sonraki olayları da, onun yerine gelen vakanüvis Küçükçelebizade İsmail Asım Efendi yazmıştır.
Raşid’in ayna-Divan’u mektuplarından oluşan Münşaât ve geçirdiği ağır hastalıktan sonra yazıp III. Ah-med’e sunduğu bin beş yüz beyıtlik Sıhhatnâme adlı bir mesnevisi de vardır.
• YAPITLAR (başlıca): Tarih-i Raşid, (ö.s.), 3 cilt.1740; Divan, (İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar No. 414); Münşaât, (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Hazine Bölümü No. 1037); Sıhhatnâme. (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan Bölümü No. 826).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi