Tarihi Şahsiyetler

Raimondo D’Aronco Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ARONCO, Raİmondo d’ (1857-1932)

İtalyan mimar. Art Nouveau üslubunun Türkiye’deki en önemli uygulayıcısı olmuştur.

Udine’deki Gemona’da doğdu, Napoli’de öldü. Venedik Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğrenim gördü. Ancak ilgisi, okulda almış olduğu klasik eğitimden çok, Avrupa’da gelişmekte olan akımlara ve bunların öncüleri olan sanatçılara yöneldi. Özellikle, hiçbir döneme öykünmeden, tümüyle yeni, modern biçimler aramaya yönelen Art-Nouveau’ya (Yeni Sanat) yakınlık duydu. Bu anlayışla yaptığı bazı sergi pavyonu proje ve uygulamalarıyla dikkati çekti. 1887’de Venedik Sergisi’ndeki çalışmaları, Avrupa’da tanınmaya başlamasını sağladı.

1890’ların ortalarından başlayarak Türkiye’de de çalışmalar yaptı. Bu ilişkinin başlamasına yol açan olay, büyük bir olasılıkla 1894’teki Osmanlı Sergisi’ nin projelerinin hazırlanmasına katılmasıdır. D’A-ronco’nun çalışmalarını beğenen II. Abdülhamid, 1896’da onu başmimarlığa getirdi. Sanatçı, padişahın devrildiği 1908’e değin hem Türkiye’de, hem de İtalya’da etkin oldu. 1902’de Torino Sergisi’nde yaptığı pavyon Avrupa’daki en önemli başarısı olarak kabul edilir. Bunu, 1903’teki Udine Sergisi pavyonları izledi.

Bu çalışmaları yanı sıra d’Aronco, İtalya’daki Massa Akademisi ve Palermo Krallık Enstitüsü’nde öğretim üyeliği yaptı.

D’Aronco başlıca eğitim görevlerini ve projeleri yabancı mimarların üstlenmeye başladığı bir dönemde Türkiye’ye geldi. Öncelikle askeri binalarda ve saraylarda görülen Batı etkisi, Osmanlı mimarlığı üzerinde ağırlık kazanmıştı. Sanayi-i Nefise Mektebi’nde mimarlık dersleri veren Alexander Valaury ile birlikte, İstanbul’da kimi önemli yapıların proje ve uygulamalarını gerçekleştirdi. Türbe, kitaplık ve çeşmeden oluşan Beşiktaş’taki Şeyh Zafir Külliyesi sanatçının bugüne kalan en tipik ürünlerindendir.

D’Aronco’nun, yapılarında döneminin mimarlık anlayışına uyduğu, Batı etkileriyle yerel-geleneksel öğeleri seçmeci bir tutumla bütünleştirmeye çalıştığı görülür. Yapılarının biçimlenişinde ağır basan Art Nouveau üslubunun Türkiye’deki en önemli uygulayıcısı olmuştur.

•    YAPITLAR (başlıca): Düyûn-ı Umumiye Binası (Valaury ile), 1899, Cağaloğlu/Istanbul, bugün İstanbul Erkek Lisesi; Haydarpaşa Askeri Tıp Akademisi (Valaury ile), 1903, Haydarpaşa/İstanbul, sonra Haydarpaşa Lisesi, bugün Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi; Nazime Sultan yalısı, 1905, Kuruçeşme/İstanbul, yıkıldı; Şeyh Zafir Külliyesi, 1905-1906, Beşiktaş/İstanbul; Karaköy Camii, İstanbul,1958’de yıktırıldı; Italyan Sefareti, Tarab-ya/Istanbul; Botter Apartmanı, Tünel/İstanbul.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi