Ragnar Granit Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GRANİT, Ragnar (1900 – 12 Mart 1991)

Fin asıllı İsveçli nörofizyoloji bilgini. Renkli görmenin fizyolojisi üstüne araştırmalarıyla tanınmıştır.

Ragnar Arthur Granit 30 Ekim 1900’de Helsinki’de doğdu, 1922’de mezun olduğu Helsinki Üniver-sitesi’nde tıp eğitimi de gördü ve 1927’de mezun olduğu bu kurumda 1929-1937 arası öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1927-1929 arası ABD’de Pennsylvania Üniversitesi’nde göz fizyolojisi üstüne araştırmalar yapan Granit, 1932 ve 1938’de de iki kez ünlü nörofizyoloji bilgini Sherrington ile Oxford’da çalışmalar yaptı. 1940’ta İsveç’te Karolinska Institut’a geçerek, kendisi için kurulan Nörofizyoloji Enstitüsü’nün yöneticiliğini üstlendi. 1960’ta Royal Society’ nin yabancı üyeliğine seçilen Granit, 1967’de görme fizyolojisi üstüne araştırmaları nedeniyle Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü Hartlineve Waldile paylaştı.

Granit nörofizyoloji alanında geniş kapsamlı çalışmalar yapmış olmakla birlikte, özellikle görme fizyolojisi ve kasların gerilimine ilişkin motor ve duyu mekanizmaları üstüne araştırmalarıyla tanınmıştır. 1920’lerin sonlarından başlayarak incelediği görme fizyolojisinde, mikroelektrot tekniğini geliştirerek, çok ince uçlu elektrotlarla ağtabakadaki (retina) hücrelerin elektrofizyolojik etkinliklerini ölçmeyi başardı. O güne değin ağtabakadaki biyokimyasal değişiklikler ön plana çıkarılırken, Granit, geliştirdiği tekniklerle ışığın ağtabakaya düşmesinden kaynaklanan sinirsel tepkilerin de incelenmesine olanak sağladı. Özellikle ışığın ağtabakadaki hücrelerde yalnızca uyarmaya değil, ketlemeye de (inhibisyon) yol açabileceğini bulmuş olması, duyu fizyolojisi araştırmalarında ketlemenin öneminin de yoğun bir biçimde araştırılmasına neden oldu.

Granit, ağtabakada ışığa çok genel tepki gösteren reseptör (alıcı) hücrelerin yanı sıra, ancak belirli dalga boyundaki ışıklara duyarlı hücrelerin varlığını da kanıtladı ve böylelikle Young’m geliştirdiği renkli görmenin üç temel renge dayandığını (kırmızı, yeşil, mavi) ileri süren üç renk kuramınada destek sağladı.

Granit kasılma sırasında kastaki gerilimi ölçen duyu reseptörlerini de incelemiş, kasılma, gevşeme sürecinde duyu ve motor mekanizmaları arasındaki etkileşimleri kas ve omurilik düzeyinde ayrıntılı bir biçimde araştırarak çeşitli kas patolojilerinin anlaşılması ve tedavisi bakımından yararlı bulgular elde etmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Sensory Mechanisms of the Retina, 1947, (“Ağtabakanın Duyu Mekanizmaları”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi