Ragıp Gümüşpala Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

GÜMÜŞPALA, Ragıp (1897-1964)

Türk asker ve siyaset adamı. Adalet Partisi’nin ilk genel başkanıdir.

Edirne’de doğdu, 6 Haziran 1964’te İstanbul’da öldü. Kuleli Askeri Lisesi’nde öğrenciyken I. Dünya Savaşı nedeniyle subay açığını karşılamak amacıyla kısa süreli bir eğitimden sonra, 1916’da mülazım (teğmen) rütbesiyle savaşa katıldı. Galiçya cephesinde ve Filistin cephesinde savaştı. 1918’de İngilizler’e tutsak düştü. 1920’de serbest bırakıldıktan sonra Anadolu’ya geçerek Milli Mücadele’ye katıldı. Kütahya, Eskişehir ve Sakarya’da çarpıştı. Büyük Taaruz’ da görev aldı.

1934’te Harp Akademisi’ni bitirerek kurmay oldu ve ordunun çeşitli kademelerinde görev yaptı. 1948’de tuğgeneral, 1960’ta da orgeneral oldu. Erzurum’da 3. Ordu komutanı iken Silahlı Kuvvetler’in 27 Mayıs 1960’ta gerçekleştirdiği müdahaleyi destekledi.

3    Haziran 1960’ta Milli Birlik Komitesi (MBK) tarafından genelkurmay başkanlığına getirildi. Ancak hemen ardından 2 Ağustos’ta ordu kademelerinde yapılan düzenlemeler sırasında emekli edildi. İzmir’e giden Gümüşpala burada kendisiyle aynı dönemde emekliye ayrılan askerlerle birlikte EMİNSU (Emekli İnkılap Subayları) Derneği’ni kurdu ve bir süre bu derneğin çalışmalarına katıldı.

Bu arada 29 Eylül 1960’ta Demokrat Parti’nin kapatılması üzerine bu partinin seçmen kitlesini bünyesinde toplamayı amaçlayan siyasi çalışmalara katıldı. 11 Şubat 1961’de kurulan Adalet Pârtisi’nin Kurucular Kurulu tarafından AP genel başkanlığına getirildi. 15 Ekim 1961’de yapılan seçimlerde İzmir milletvekili oldu. Bu seçimler sonunda hiçbir parti çoğunluk sağlayamadı. AP 158 milletvekili, 70 senatör çıkardı. Bu sonuç eski DP’nin gücünü yansıtmamakla birlikte oluşturulacak koalisyon hükümetinde AP’nin varlığı zorunlu görülüyordu. Ancak DP-AP ilişkisinden kaygılanan MBK ilk hükümet kurma görevini CHP genel başkanı İsmet İnönü’ye verdi. İsmet İnönü başkanlığında oluşturulan AP-CHP koalisyon hükümetinde Gümüşpala görev almadı. Eski DP’lilerin affı konusunda anlaşmazlığa düşen hükümet 1 Haziran 1962’de dağıldı.

Gümüşpala, 30 Kasım 1962’de toplanan I. AP Kongresi’nde yeniden genel başkanlığa seçildi ve ölene değin bu görevi sürdürdü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi