Psikolojinin Tanımı

Psikolojinin Tanımı

İnsan doğasının niteliği hakkında sorulan sorular insanlık tarihi kadar eskidir ve geçen bin yıllar boyunca birbirinden çok farklı alanlar tarafından cevaplandırılmaya çalışılmıştır. Çünkü bu tür bir bilgi insanın gündelik hayatını ve diğer insanları anlamasını kolaylaştırdığı gibi, varoluşsal açıklamalara kaynaklık etmekte ve ahlaki, politik ve toplumsal uygulamalara yön verme potansiyeli taşımaktadır. Psikoloji biliminin çıkış sorusu da benzerdir. Dolayısıyla psikoloji özünde insanın doğasını tanımlamaya ve açıklamaya dönük bir çaba olarak karşımıza çıkar. Daha ileriki bölümlerde, bu soruya cevap verirken kullanılan bilgi edinme yolları açısından psikolojinin diğer alanlardan nasıl farklılaştığını göreceğiz. Aynı zamanda psikoloji biliminin tarihsel gelişiminin incelenmesi, bu temel soruya cevap verirken bilimsel yöntemi kullanmanın neden gerekli olduğunu ortaya koyacaktır.

Psikoloji bilimi, yalın bir ifadeyle, insanların davranışlarının ve zihinsel süreçlerinin bilimsel yöntemler

kullanılarak incelenmesi olarak tanımlanabilir. Bu incelemenin amacı davranışları, zihinsel süreçleri ve bunları etkileyen/bunlardan etkilenen etmenleri tanımlamak, nasıl olageldiğini ortaya koymak ve nedenlerini açıklamaktır.

Aynı zamanda, psikoloji alanında yürütülen araştırmalar zihinsel süreçleri ve davranışların ortaya çıkmasını sağlayan işleyiş hakkında sürekli yeni bilgiler ortaya koymaktadır. Bu yeni bilgiler eski bilgilerin değişip dönüşmesini; yeni yaklaşım ve kuramların oluşmasını sağlamaktadır. Bilimsel araştırma etkinliğinin özünü oluşturan bu sürekli yenilenme insanın açıklamasında daha geniş ve çok boyutlu bir görüş açısına ulaşmamıza neden olmaktadır. Böylece diğer bütün bilimlerde olduğu gibi, daha karmaşık soruları ele alabilmek ve daha karmaşık cevaplar üretebilmek mümkün olmaktadır.

Psikolojinin temel varsayımlarından biri her insanın benzersiz (unique) olduğudur. Fakat aynı zamanda insanlar birbirlerine pek çok açıdan fazlasıyla benzerler. Dolayısıyla psikologlar, bir insanın diğer insanlarla neden/nasıl benzer ve neden/nasıl farklı olduğunu açıklamaya çalışırlar.

Psikojinin tanımını, insanların davranış ve zihinsel süreçlerinin incelenmesi olarak sadeleştirsek bile, insan davranışlarının ve zihinsel süreçlerinin çeşitliliği, çok boyutluluğu ve etkileyen/etkilenen yapısı insanın incelenmesi gereken yönlerini arttırmakta ve karmaşıklaştırmaktadır. Bu bakımdan psikoloji bilimi, insanın farklı yönlerini kapsayan belirli alt alanlara bölerek incelemektedir.