Post Postnişin Nedir Ne Demektir Anlamı, Post Deyimleri

Post (frs.i.)

Tüylü bir hayvanın derisi demektir. Türk dilinde de aynı anlamda koyun, kuzu keçi gibi hayvanların yüzülen ve tabaklandıktan sonra yere serilip üstüne oturulan tüylü derisine post veya pösteki denir.

Tasavvufi bir ıstılah olarak ise post, yüksek makam anlamına gelir. Tarikatta bir şeyhin oturduğu post, sembolik, olarak, tarikat pîrinin makamını temsil etmektedir; bu yüzden şeyh de posta oturmakla, yanı o görevde bulunmakla piri temsil eder. “Post-nişîn” posta oturan demek olup, o tekkenin şeyhi demektir. Falan tekkenin şeyhi falanca yerine, fillan tekkenin veya dergâhın post-nişîni demekle, o tekkenin şeyhi kastedilir.

Post kelimesine bağlı olarak dilimizde şu deyimlere rastlarız: “Postu sermek”, bir kimsenin misafir olarak gittiği bir yerde kalmayı tasarlaması; “postu kurtarmak”, büyük bir tehlikeden, ya da ölümden dönmek manâsında kullanılır. “Postu vermek” veya “postu kaptırmak” ise ölmek demektir. Mevlevîlerde ise, mukabele başlamadan, şeyhin postunda otururken okuduğu dua ile aynı zamanda mukabeleden sonra dua okuyan dedenin şeyhin huzurunda okuduğu duaya “post duası” adı verilir. “Post kavgası”, makam ve mevki hırsıyla çekişmek, savaşmak demektir. Bunlardan başka bu deyim çerçevesinde “On derviş bir posta sığar, iki padişah bir ülkeye sığmaz”, “Bir post, bir dost bize yeter”, “Bir postum var atarım, nerede olsa yatarım!”, “Güvenme dostuna, saman doldurur postuna!” şeklinde atasözlerine de rastlanır.