Pietro Nenni Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
NENNI, Pietro (1891-1980)
İtalyan siyaset ve devlet adamı. Uzun yıllar İtalyan Sosyalist Partisi’nin önderliğini yapmıştır.
9 Şubat 1891’de Emilia-Romagna bölgesinde Faenza kentinde doğdu, 1 Ocak 1980’de Roma’da öldü. Gençliğinde sosyalist düşünceleri benimseyen Nenni, İtalya ve Osmanlı Devleti arasındaki 1911-1912 Trablusgarp Savaşı’nı protesto etmesi nedeniyle tutuklanarak hapsedildi. 1915’te Mussolini ile birlikte İtalya’nın savaşa katılmasından yana tavır aldı. 1915-1918 arasında İtalyan ordusunda savaşa katıldı.
1921’de İSP’ye (İtalyan Sosyalist Partisi) katılarak partinin resmi yayın organı olan Avanti’nin (İleri) yazı işleri müdürlüğünü üstlendi. 1926’da İSP kapatılıp Avanti yasaklanınca Fransa’ya gitti ve sürgündeki İSP’nin genel sekreterliğine getirildi. İspanya İç Savaşı sırasında Uluslararası Tugaylar içinde, ünlü Garibaldi Tugayı’nın siyasi komiserliğini yaparak Francocu birliklere karşı savaştı. 1943’te Fransa’da Gestapo tarafından tutuklandı ve İtalya’ya gönderildi. İtalya’ da Faşistler’in düşüşünden sonra serbest bırakılarak İSP’nin L.Basso önderliğindeki Proleter Birlik Hare-keti’yle birleşmesiyle kurulan SPBP’nin (Sosyalist Proleter Birlik Partisi) genel sekreteri oldu. Haziran 1945’te, PdA(Partito D’Azione-Eylem Partisi) önderi Ferruccio Parri’nin başkanlığındaki anti-faşist birlik hükümetinde başbakan yardımcısı, De Gasperi hükümetinde de dışişleri bakanı oldu.
Ocak 1947’deki parti kongresinde Komünistler’ le eylem birliğini savunan gruba önderlik etti. Kongrenin sonunda Saragat önderliğindeki azınlık sağ kanat partiden ayrıldı. SPBP ise dağılmış olan PdA’ mn çoğunluğu ile birleşerek yeniden İtalyan Sosyalist Partisi adını aldı. Mayıs 1947’de De Gasperi’nin sol partilerle anlaşmayıp istifa etmesi ve Ocak 1948’de sol partilerin yer almadığı yeni bir hükümet kurması üzerine Nenni, partisinin hükümetle işbirliği yapmama politikasını başlattı. Kurucu Meclis’in hazırladığı yeni anayasaya göre Nisan 1948’de yapılan seçimlere, ISP ile İKP (İtalyan Komünist Partisi) Halk Cephesi adıyla tek liste halinde girdiler. 1952’de Stalin Barış Ödülü’nü alan Nenni, 1956 Macaristan olaylarından sonra görüşlerini değiştirerek İKP ile eylem birliği siyasetine son verdi. 1963’te Hıristiyan Demokrat Parti’nin sola açılma siyaseti çerçevesinde kurulan, Aldo Moro başbakanlığındaki merkez-sol koalisyon hükümetinde başbakan yardımcısı oldu. Bu arada Hıristiyan Demokratlarla işbirliğine karşı çıkan partinin sol kanadı, kırk milletvekili ile partiden ayrılarak PSIUP’yi (Partito Socialista İtaliano di Unita Proletaria-İtalyan Sosyalist Proleter Birlik Partisi) kurdu. Nenni, Ekim 1966’da, partisini, PSDI (Partito Socialista Democratico İtaliano-İtalyan Demokratik Sosyalist Partisi) adını almış olan Saragat’ın partisi ile birleştirerek bu partinin genel başkam oldu. 1968 seçimlerinde PSDI’nin Komünistler ve PSIUP lehine oy yitirmesi sonucu partisi ile birlikte hükümetten çekildi. Aralık 1968’de yeniden kurulan merkez-sol koalisyon hükümetinde dışişleri bakanı oldu. Temmuz 1969’da Saragat önderliğindeki sosyal demokrat kanadın partiden ayrılmasını önleyememesi üzerine parti başkanlığından ve hükümetten istifa etti. Yeni kurulan hükümette görev almayan Nenni, cumhurbaşkanı Saragat tarafından 25 Aralık 1970’te yaşam boyu senatörlüğe atandı.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi