Pierre Duhem Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Bir fizikçi olarak öğrenimi, radyoaktifliğin bulunması ve atom kuramı geliştirilmesi öncesine rastlayan Duhem, daha sonraki çalışmalarında atom ve molekül kavramlarını kullanmadan genel bir termodinamik bilimi çevresinde bilinen fiziksel ve kimyasal olguları ele almaya çalışmıştır. Özellikle Duhem-Margules ve Gibbs-Duhem yasaları, gaz ve sıvı halleri kimyası, termoelektrik, piroelektrik alanındaki çalışmalarıyla fiziksel kimyanın öncülerinden sayılır.

Duhem bir fizikçi olmanın yanı sıra, bilim felsefesiyle de ilgilenmiştir. Ona göre bilimler gözleme dayanır. Gözlemlerde ise, gerçeğin ancak görünümleri saptanabilir. Bilim bu görünümler arasındaki ilişkileri araştırırken, onların ardındaki gerçek, metafiziğin alanına girer. Duhem’in metafizik anlayışında gerçeğe ulaşabilmenin başlıca aracı saf ustur. Bilimin yöntemleri geçerli değildir. Duhem, metafiziği ve bilimi birbirinden tümüyle ayrı, yöntemleri birbiri için kullanılmaması gereken iki alan olarak görür. Bu bağlamda, bilimsel kuramı, gözlem ve deneye dayalı yasalar ya da önermeler arasında matematiksel uygunluk ve tutarlılık temelinde ilişkiler dizgesi olarak tanımlar.

Duhem gözlem ve yorumlamayı da birbirinden ayırır. Dikkatli olan herkes gözlem yapabilir. Ancak, yorumlamak belli bir kuramsal bilgiyi gerektirir. Bunun da ötesinde, her kuram gözlenen bir olguyu değişik açılardan yorumlayabilir. Ortada kesin gerçekler olmadığı zaman, olayları hangi kuram yönünden yorumlamak gerektiği ise, hangi kuramın metafizik açıklamalara saptırmayacağına bağlıdır.

Duhem, bilimsel hipotezlerin sınanmasına ilişkin, ilginç savlar öne sürer. Bütün A’ların B olduğu yolunda bir genelleme, tüm A’lar hiçbir zaman tümüyle incelenemeyeceği için kesinlik kazanamaz. B olmayan bir A bulunduğunda, hipotez çürütülmüş olur. Buna göre A gibi bir olgunun bilimsel açıklaması,

Y1………………,Yr (genel yasalar)

K1………………,Kn (ön koşul önermeleri)