Percival Lowell Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LOWELL, Percival (1855-1916)

ABD’li astronomi bilgini. Mars gezegeninde yaşam olduğunu savunmuş ve tedirginlik hesaplarıyla Plüton gezegeninin varlığına dikkati çekmiştir.

13    Mart 1855’te Massachusetts Eyaleti’nin Boston kentinde doğdu, 12 Kasım 1916’da Arizona’daki Flagstaff’ta öldü. Boston’ın varlıklı ailelerinden birinin oğluydu.1876’da’Harvard Üniversitesi’ni bitirince, yedi yıl kadar büyükbabasının pamuklu dokuma fabrikalarında çalıştı. Uzakdoğu halklarının geleneklerini, dillerini ve dinlerini incelemek amacıyla 1883’ten 1893’e değin bu ülkeleri dolaşıp, dışişleri sekreterliği ve müsteşarlık gibi diplomatik görevler üstlendikten sonra astronomiyle ilgilenmeye başladı. Özel bir gözlemevi kurmak amacıyla ABD’ye dönerek, Kuzey Amerika’da gözleme en elverişli hava koşullarının Arizona’da bulunduğuna karar verip Flagstaff kasabasının yakınlarında bir toprak satın aldı. 1894’te gözlemevinin yapımı tamamlanmış ve aynı yıl Lowell, yörüngesi üzerinde Yer’e en yakın karşı konuma gelen Mars gezegeninin ilk gözlemlerine başlamıştı. Güneş sistemindeki diğer gezegenleri de gözlemlemekle birlikte, Lowell on beş yıl boyunca kesintisiz olarak Mars’ı inceledi ve bu gezegende yaşam olduğunu öne sürerek kamuoyunda büyük bir ilgi uyandırdı. Başlangıçta 45 cmHik, daha sonra 60 cm’lik bir teleskopla donatılan Lowell Gözlemevi özellikle gezegenler astronomisinin önemli merkezlerinden biri durumunageldivel902’de konuk astronomi profesörü olarak Massachusetts Institute of Techno-logy’de sunduğu konferans dizilerinin dışında Lowell ölünceye değin gözlemevindeki araştırmalarını sürdürdü.

1877’de Mars’ı gözlemleyen Giovanni Schiaparelli’nin gezegenin yüzeyinde kanallar bulunduğunu ileri sürmesi, Lowell’i astronomiye çeken temel nedenlerden biri olmuştu. 1894’ten başlayarak gezegeni gözlemleyen ve çok ayrıntılı fotoğraflarını çeken Lowell, bu kanalların doğal oluşumlar değil sulama kanalları olduğunu öne sürerek, gezegende oldukça ileri bir uygarlık düzeyine ulaşmış canlıların yaşadığını savundu. Gezegenin yüzeyinde kimi bölgelerin açık, kimi bölgelerin daha koyu renk gözükmesini de bir bitki örtüsünün varlığına bağladı. Açık renk bölgeleri çorak, bitkisiz kesimler olarak tanımladı; karanlık bölgelerdeki mevsimlik renk değişikliklerini de ilkbaharda sıklaşıp yapraklanan bitki örtüsünün sonbaharda seyrelmesiyle açıkladı. Yer’e komşu gezegenlerden birinde canlıların yaşadığı düşüncesi çok uzun yıllar kamuoyunun ilgi ve heyecan odaklarından biri olmayı sürdürürken, Mars’taki sulama kanalları ve ileri uygarlık savı astronomlar arasında kesinlikle benimsenmedi. Buna karşılık, hiç değilse mantar ve likenlerden oluşmuş bir bitki örtüsünün varlığına 1950’lere değin inanıldı. 1960’larda Mars’a gönderilen Mariner uzay araçlarının gönderdiği verilere dayanarak, bugün, kanal olduğu sanılan çizgilerin gerçekte gezegenin yüzeyindeki lekelerden ileri gelen optik bir yanılsama olduğu, Mars’ta bitki örtüsü bulunmadığı ve Lowell’in “vaha”larındaki renk değişikliklerinin gezegen yüzeyindeki kimi kayaçların atmosferdeki su buharı yüzdesine bağlı olarak renk değiştirmesinden kaynaklandığı biliniyor.