Peçevi İbrahim Efendi Kimdir, Kısaca Hayatı, Peçevi Tarihi Nedir

PEÇEVİ (1574-1648 ?)

Osmanlı, tarihçi. 1620-1648 arasını kapsayan tarihiyle tanınmıştır.

İbrahim Peçevi Macaristan’da Peç (Pecs-Peçuy) kentinde doğdu, aynı kentte öldü. Kesin ölüm tarihi bilinmiyor. Babası Bosna’da yerleşmiş Alaybeyioğul-ları’ndan, annesi ise ünlü Sokollu soyundandı. Peçevi, dayısı Budin Beylerbeyi Ferhad Paşa ile akrabasından Anadolu Beylerbeyi Lala Mehmed Paşa’nm yanında yetişti. Onunla birlikte çeşitli seferlere katıldı. Paşa’ nın 1606’da ölümünden sonra Rumeli’deki bazı sancakların tahriri (yazım) görevinde bulundu. Bir süre doğduğu kentte yaşadıktan sonra 1618’de devlet görevine dönerek Diyarbakır defterdarlığına atandı. Ardından Rakka beylerbeyi oldu. Bir süre Tokat ve Tuna defterdarlığı yaptı. 1631’de Anadolu defterdarlığına getirildi. Çok geçmeden Kirka sancakbeyliği görevi ile Bosna’ya gönderildi. 1632-1635 arasında İstolni-Belgrad valiliğinde bulundu. Ardından atandığı Bosna defterdarlığı görevinden 1641’de emekliye ayrılarak son yıllarını Budin (Budapeşte) ve Peç’te geçirdi.

Gençliğinden beri tarihe yakın ilgi duyan Peçevi, yetiştiği dönemde yörede hâlâ canlı olarak anlatılanl. Süleyman’ın (Kanuni) seferleri ile ilgili bilgileri toplayarak Gazavat ve Fütuhat-ı Sultan Süleyman Han adlı ilk yapıtını hazırladı. Ancak, kitabını sunduğu Budin Beylerbeyi Musa Paşa’nın uyarısı üzerine eksiklerini tamamlamak ve genişletmek için yeniden çalışmaya koyuldu. Kendinden önceki Osmanlı tarihçilerinden, sözlü bilgilerden ve bazı konularda da Macar tarihçilerinin yapıtlarından yararlanarak 1520-1640 arasını kapsayan tarihini yazdı.

Tarih-i Peçevi adıyla tanınan yapıtı, klasik Osmanlı vekayinameleri tarzında kaleme alınmıştır. Olaylar abartmasız ve yalın biçimde anlatılmış, yer yer toplumsal ve kültürel konulara da değinilmiştir. Yapıt, güvenilir bir kaynak olma durumunu günümüze değin korumuştur.