Pazvantoğlu Osman Paşa Kimdir, Hayatı, İsyanı, Hakkında Bilgi

PAZVANDOĞLU OSMAN (1758-1807)

Osmanlı ayanı. Ayaklanma hareketleri içinde yer alarak uzun süre sorun olmuştur.

Vidin’de doğdu, 5 Şubat 1807’de aynı yerde öldü. Vidin ayanı Ömer Ağa’nın oğludur. Babasının başına buyruk davranışları nedeniyle 1787’de idam edilmesi üzerine Vidin’den Arnavutluk’a kaçtı. Burada yardım gördü ve 1789’da gönüllü akıncıların başında Eflâk’a geçerek Avusturya Savaşı sırasında Tamışvar ve Seben’e (Hermanstadt) akmlarda bulundu. 1792’de Vidin’deki toprakların bir bölümü kendisine verildi. Uzun süren savaşlarla devlet gücünün zayıfladığı ve hoşnutsuzluğun büyüdüğü bu ortamda, kısa zamanda çevresinde önemli bir yandaş grubu toplayan Pazvandoğlu, Vidin’deki tüm toprakları denetimine aldı.

1794’ten sonra devlete karşı ayaklananların merkezi durumuna gelen Vidin üzerine 1795’te yapılan ve sonuçsuz kalan ilk seferin ardından bağışlanması için yaptığı başvuru kabul edildi. Buna karşın 1797’de vezirlik isteğiyle yeniden ayaklandı. Rumeli’den toparladığı çetelerle birlikte Niğbolu’yu alarak Ziştovi-Rusçuk üzerinden Karadeniz kıyısına dek ilerledi. Varna’yı alarak Niş ve Sofya’yı kendisine bağladı. Ele geçirdiği bölgede bağımsız davranmaya başladı. Denizden ve karadan Vidin üzerine gönderilen Os-manlı kuvvetlerinin Mayıs 1798’de başlayan kuşatması Pazvandoğlu’nun etkili savunması karşısında Ekim 1798’de kaldırıldı.

Mısır sorunu nedeniyle bağışlanma istemi kabul edilen Pazvandoğlu önce kapıcıbaşılık, 22 Haziran 1799’da vezirlik rütbesiyle Vidin muhafızlığına atandı. Niğbolu Sancağı da kendisine verildi. 1800’de Balkanlar’dan başlayan ayaklanmalarla ve Şumnu’da ayaklanan Mehmed Giray’la ilişkisi nedeniyle vezirlik rütbesi alınınca Eflâk’a ordu çıkardı. Askerlerini geri çekmek koşuluyla Ağustos 1802’de vezirlik rütbesi, Aralık 1804’te Vidin ve Niğbolu sancakları geri verilen Pazvandoğlu bundan sonra devlete bağlılığını sürdürdü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi