Tarihi Şahsiyetler

Paul Henri Spaak Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

SPAAK, Paul Henri (1899-1972)

Belçikalı devlet adamı. Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun ve NATO’ nun kuruluşunda etkinlik göstermiştir.

25 Ocak 1899’da Brüksel yakınlarındaki Schaer-beek’de doğdu, 31 Temmuz 1972’de Brüksel’de öldü. Babası yazardı. Hukuk öğrenimi gördü. 1932’de Belçika Sosyalist Partisi’nden milletvekili seçildi. 1936-1938 arasında dışişleri bakanlığı yaptıktan sonra, Mayıs 1938’de ülkesinin ilk sosyalist başbakanı olarak bir koalisyon hükümeti kurdu. Belçika’nın herhangi bir çatışmada tarafsız kalmasının gereğine inanan Spaak, başbakanlığı sırasında Belçika’yı Locarno Paktı’ndan ayırmaya çalıştı ve Belçika’nın izlediği tarafsız dış politikanın İngiltere ve Fransa tarafından onaylanmasını sağladı. II.Dünya Savaşı sırasında Londra’da sürgünde bulunan Hubert Pierlot başkanlığındaki koalisyon hükümetinde dışişleri bakanlığı yaptı. Savaştan sonra kurulan koalisyon hükümetlerinde de bu görevini sürdürdü. Man 1947’den Ağustos 1949’a değin, kadınlara oy hakkı veren ve Belçika Ulusal Bankası’nı devlet denetimine alan Sosyal Hıristiyan ve Sosyalist partilerin oluşturduğu koalisyon hükümetine başkanlık etti.

II.Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’daki bütünleşme ve işbirliği akımlarının önde gelen savunucularından biri olan Spaak, bu dönemde Avrupa’da birçok iktisadi, siyasi ve askeri örgütün kuruluşuna öncülük etti ve çeşitli uluslararası kuruluşlarda önemli görevlerde bulundu. Eylül 1944’te Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında yapılan bir sözleşmeyle kurulan ve 1948’de işlerlik kazanan Benelux Gümrük Birliği’nin kurulmasına ön ayak oldu. Ocak 1946’da, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Londra’da yaptığı ilk toplantısında başkanlığa seçildi. Mart 1948’de İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında bir savunma paktı oluşturan ve NATO’nun kuruluşuna kaynaklık eden Brüksel Antlaşması’m imzaladı. 1951’de Avrupa Konseyi Danışma Meclisi başkanlığına, 1952’de de Avrupa Kömür Çelik Birliği Meclisi başkanlığına seçildi. AET (Avrupa Ekonomik Topluluğu) ile Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu’nun kuruluşuna yol açan ve Mart 1957’de imzalanan Roma Antlaşması’na temel oluşturacak raporu hazırlamakla görevlendirilen komisyona başkanlık etti. Avrupa’da siyasal birliğin kurulmasından yana olan, ancak bunun Roma Antlaşması’m imzalamış olan 6 ülke ile sağlanamayacağına inanan Spaak, bu amaçla İngiltere’nin de Avrupa Ekonomik Topluluğu’na alınması için çaba gösterdi.

1954-1957 arasında dışişleri bakanı, 1957-1961 arasında NATO genel sekreteri olarak görev yaptı. 1961-1966 arasında, Theo Lefevre hükümetinde başbakan yardımcılığı ve dışişleri bakanlığı görevlerinde bulunan Spaak, 1966’da bu görevlerinden, parlamento üyeliğinden ve Belçika Sosyalist Partisi’ndeki başkanlık görevinden ayrılarak siyasal yaşamdan çekildi.

• YAPITLAR (başlıca): The Continuing Battle: Memoirs of a European, 1936-1966, 1972, (“Süren Mücadele: Bir Avrupalı’nın Anıları”).

• KAYNAKLAR: J.H.Huizinga, Mr.Europe: A Political Biograpby of Paul Henri Spaak, 1961.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi