Paul Bonatz kimdir? Hayatı ve eserleri

Paul Bonatz kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1877-1956) Alman mimar. Gerek yapıları, gerek­se eğitim çalışmalarıyla Türk mimar­lığının bölgesel-ulusal doğrultudaki gelişiminde etkili olmuştur. 6 Aralık 1877’de Solgne bei Metz’de doğdu. Meslek eğitimini 1896-1901 arasında önce Berlin, sonra Münih Teknik Üniversitesi’nde yaptı. 1902’de Stuttgart Teknik Üniversitesi’nde T.Fischer’in (1862- 1938) yanma asistan olarak girdi, 1908’de de onun yerine geçti. 1916’da İstanbul’da yaptırılacak Türk Alman Dostluk Evi için açılan proje yarışması nede­niyle Türkiye’ye geldi. 1942’de Anıtkabir proje yarış­masında jüri üyesi oldu. Ertesi vıl, o günlerde propaganda amacıyla birçok ülkede dolaştırılan Al­man Mimarlık Sergisi’ni sunmak üzere bir kez daha Türkiye’ye geldi. Aynı yıl sonunda Milli Eğitim Bakanlığı’nda danışman mimarlık görevine getirildi. 1946-1954 arasında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde eğitime katıldı. Bu arada en önemlileri Çanakkale Anıtı, İstanbul Radyoevi, İstan­bul Adalet Sarayı olmak üzere birçok yarışmanın jüri üyeliğinde bulundu. 1948’de toplanan ilk U.I.A. (Union International des Architectes-Uluslararası Mimarlar Birliği) genel kuruluna Türk heyeti ile birlikte katıldı. 1954’te Mimarlık Fakültesi’ndeki görevinden ayrılarak Almanya’ya döndü, 1956’da öldü.

Bonatz, ulusal açıdan güçlenmek için her ulusun kendi kökenine dayanan kuvvete, yani kendi kültü­rüne sarılması gerektiğine inanıyordu. Buna koşut olarak mimarlıkta da yerel öğelerin kullanılmasını, yapıların bulundukları bölgeyle bir ilişki içinde olma­sını istemiştir. Kendisi de Türkiye’deki uygulamaları­nı hep bu doğrultuda gerçekleştirmeye çalışmıştır. Tasarımında geleneksel Türk konut mimarlığının belli başlı öğelerini kullandığı Ankara’daki Saraçoğlu Me­mur Evleri Mahallesi ve Milli Kütüphane bu tür yapılarının en iyi örneklerindendir. 1946’da, dönemi­nin çağdaş anlayıştaki başarılı yapılarından biri olan Ankara Sergıevı’ni Devlet Operası’nu dönüştür­mekle görevlendirilmiş, burada da aynı mimarlık anlayışını sürdürmüştür.

Bonatz Türkiye’de kaldığı sürece bölgesel-ulusal mimarlığa yönelik düşünceleri doğrultusundaki vapı uygulamaları, dergilerde yayımlanan yazıları ve öğre­tim etkinliği ile 1940-1950 arasındaki 2.Ulusal Mi­marlık akımının destekleyicilerinden ve yönlendirici­lerinden biri olmuştur.

Yapı:

Kitap:

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 18. cilt, Anadolu yayıncılık, 1984