Tarihi Şahsiyetler

Paul Bert Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BERT, Paul (1833-1886)

Fransız fizyoloji bilgini ve siyaset adamı. Solunum fizyolojisi ve hayvanlarda doku nakli üstüne çalışmalar yapmıştır.

18 Ekim 1833’te Auxerre’de doğdu. 1853’te Paris’e giderek önce hukuk, daha sonra tıp ve doğabilimleri okudu. 1857’de hukuk, 1860’ta doğabi-limleri diplomasını, 1863’te de hayvanlarda doku nakli konulu teziyle lisanüstü derecesini alarak College de France’ta Claude Bernard’m yanında çalışmaya başladı. 1866’da, De la vitalite propre des tissus animaux (“Hayvansal Dokuların Öz Dirimselliği Üstüne”) başlıklı teziyle doğabilimleri dalında doktorasını tamamlayınca, aynı yıl Bordeaux Universitesi’nde zooloji ve fizyoloji profesörlüğüne, 1868’de de Museum d’histoire Naturelle’deki karşılaştırmalı fizyoloji kürsüsüne getirildi. Ertesi yıl Sorbonne’da Bernard’dan boşalan fizyoloji kürsüsünü devralan Bert, 1870’te Fransa-Prusya Savaşı’nın başlaması üzerine bilimsel çalışmalarına ara vererek siyasete atıldı. Ocak 1871’de Kuzey illeri valisi oldu, 1872’de milletvekili seçildi ve 1881-1882 arası kısa bir süre eğitim bakanlığı yaptı. Çinhindi’nde Fransa’nın sömürge rejimine karşı başlayan ayaklanmaları bastırmak üzere 1886’da Annam ve Tonkin’in genel valiliğine atanan Bert, göreve başladıktan birkaç ay sonra dizanteriye yakalanarak 11 Kasım 1886’da Hanoi’de (bugün Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti’nin başkenti) öldü.

Bert, 1870 Eylülü’nde Fransız ordusunun Prusya karşısındaki Sedan yenilgisi ve III. Napoleon’un tahttan düşürülmesi üzerine, yeni kurulan Ulusal Savunma Hükümeti’nin içişleri bakanı ve yakın dostu Leon Gambetta’nın önderliğindeki ulusal direniş hareketine katılmıştı. O tarihte başlayan siyasal etkinliğini ölünceye değin sürdürdü. Prusya Savaşı’nın sona ermesinden sonra 1872’de Liberal Cumhuriyetçi Parti’den milletvekili olarak katıldığı Meclis’te, Fransa’nın Prusya’ya bıraktığı zengin madencilik bölgeleri Alsace ve Lorraine’in geri alınmasını savunan kanadın en ateşli temsilcisi oldu. 1885’te Çinhindi’nde Fransız yönetimine karşı gelişen başkaldırılar sırasında da, ülkesinin o bölgedeki yayılma siyasetini destekleyen ve sömürgelerinin kesinlikle elden çıkarılmaması gerektiğini savunanların başında geliyordu. Ertesi yıl Çinhindi’ne ilk sivil vali olarak gönderildiğinde de, yöneticiliğinin çok kısa sürmesine karşın, askeri güçlerin yönetime karışmasını engelleyerek bölgede barışı sağladı. Tonkin Akademisi’nin kuruluşuna öncülük etti.