Sosyoloji
Patick Bateson & Paul Martin – Oyun, Oyunbazlık, Yaratıcılık ve İnovasyon
Patick Bateson &
Paul Martin
Paul Martin
Oyun, Oyunbazlık, Yaratıcılık ve İnovasyon
Davranışların gelişimsel kökenleri (…) oyun davranışı ve
oyunun, gelişen organizmanın deneyim ve beceriler kazanmasını sağlayan rolü, bu çalışmanın düşünsel kaynaklarını
oluşturuyor. (s. 9)
oyunun, gelişen organizmanın deneyim ve beceriler kazanmasını sağlayan rolü, bu çalışmanın düşünsel kaynaklarını
oluşturuyor. (s. 9)
…özellikle oyunbazlıkla yaratıcılık arasındaki ilişkiye
eğildik…
eğildik…
Vardığımız sonuçların (…) yaratıcılık ve inovasyonla
uğraşanların ilgisini çekeceğini umuyoruz. (s. 10)
uğraşanların ilgisini çekeceğini umuyoruz. (s. 10)
- Bölüm
Giriş
Biz oyunun hem doğada hem de insan toplumunda yaratıcılığa
ve dolayısıyla inovasyona olanak sağlayan önemli bir davranış biçimi olduğunu
savunuyoruz. (s. 11)
ve dolayısıyla inovasyona olanak sağlayan önemli bir davranış biçimi olduğunu
savunuyoruz. (s. 11)
Oyun için tanım
Davranış kendiliğindendir.
İçsel güdülenme gerektirir ve oyunun amacı oyundur.
…güvenli bir ortamda gerçekleşir.
Tekrar edilir. (s. 12
İnsan davranışında inovasyon şeylerin yapılış şeklinin
değişmesini ifade ederken, yaratıcılık genel olarak yeni düşünce üretimine
işaret eder.
değişmesini ifade ederken, yaratıcılık genel olarak yeni düşünce üretimine
işaret eder.
…inovasyon daha sonra başkaları tarafından da kullanılacak
pratik bir yarar elde etmek için yeni bir davranış biçimi veya düşüncenin
yaşama geçirilmesi anlamına gelir.
pratik bir yarar elde etmek için yeni bir davranış biçimi veya düşüncenin
yaşama geçirilmesi anlamına gelir.
Tezimizin temelinde yatan şudur: Yeni davranış ve düşünce biçimleri çoğunlukla
oyundan, özellikle oyunbaz oyundan türer. (s.
14-15
oyundan, özellikle oyunbaz oyundan türer. (s.
14-15
Oyun, bireyin dünyayla baş edebilmek için yeni yaklaşımlar
keşfetmesine olanak sağlar. (s. 16)
keşfetmesine olanak sağlar. (s. 16)
Oyun tarihçesi
Platon, Yasalar: yetişkinlikteki becerilerin gelişiminde
çocukluktaki oyunbaz alıştırmaların önemli olduğunu ileri sürdü.
çocukluktaki oyunbaz alıştırmaların önemli olduğunu ileri sürdü.
Rousseasu, oyunun çocuğu uygarlaştırdığını düşünüyordu.
Kant, oyunun ruhu özgürleştirdiğini söyleyerek romantik bir
görüş ortaya attı.
görüş ortaya attı.
Benzer görüşteki Schiller
de oyunun bastırılmış enerjiyi açıpa çıkardığını söyler.
de oyunun bastırılmış enerjiyi açıpa çıkardığını söyler.
Dewey, Rousseau’yu izler; oyunun çocuğun gelişiminde yaşamsal
önemi olduğunu vurgular.
önemi olduğunu vurgular.
Freud, bireyin davranışlarında oyunun rolüne önem atfetti.
Oyunla yaratıcılık arasında direkt ilgi kuran kimse olmadı.
Sadece Herbert Spencer,
oyunun sanatsal yaratıcılığın kaynağı olduğunu savundu.
oyunun sanatsal yaratıcılığın kaynağı olduğunu savundu.
Huizinga, kültürün gelişiminde oyunun önemine vurgu yaptı (“hakiki
saf oyun, uygarlığın belkemiğidir.”).
saf oyun, uygarlığın belkemiğidir.”).
Vygotsky, edebi yetenek ve hayalgücünün oyundaki eylemlerden
beslendiğini söyledi.
beslendiğini söyledi.
Piaget ilk dönem eserlerinde, oyunun mantıksal aklın gelişiminde
önemli olduğuna inanıyordu. Sonraki çalışmalarında oyunun hayal gücünün
gelişiminde önemli olduğunu ileri sürdü.
önemli olduğuna inanıyordu. Sonraki çalışmalarında oyunun hayal gücünün
gelişiminde önemli olduğunu ileri sürdü.
Robert Fagen’in Animal Play Behavior adlı eseri oyunu bilimsel olarak ele alan önemli
eserlerin başında gelir. Evrimci bir yaklaşım benimseyen Fagen, kuşların ve
memelilerin neden riske girmek pahasına oyuna zaman ve enerji harcadıkları
sorusunu gündeme getirmiştir. (s. 18-19)
eserlerin başında gelir. Evrimci bir yaklaşım benimseyen Fagen, kuşların ve
memelilerin neden riske girmek pahasına oyuna zaman ve enerji harcadıkları
sorusunu gündeme getirmiştir. (s. 18-19)
- Bölüm
Oyunun Biyolojisi
…bir çocuğun belli bir ihtiyacı karşılamaksızın yaptığı her
şey oyundur (…) Bize göre oyun ve oyunbazlık, başka tanımlayıcı özellikleri
olan daha özel kategorilerdir.
şey oyundur (…) Bize göre oyun ve oyunbazlık, başka tanımlayıcı özellikleri
olan daha özel kategorilerdir.
Oyun
Oyun, iş veya ciddi davranışın karşıtıdır.
Oyunbaz oyuna bireyin kendiliğinden ve esnek bir şekilde
davranmaya daha eğilimli olduğu özel, pozitif bir duygu durumu eşlik eder.
davranmaya daha eğilimli olduğu özel, pozitif bir duygu durumu eşlik eder.
Oyunbaz bir insanın davranışı neşe, cıvıl cıvıllık, şen
şakraklık, iyi huyluluk, sevinçlilik, keyiflilik, eğlenceli olma, esprili olma,
hayat doluluk ve canlılık gibi çok sayıda eşanlamlı sözcükle anlaşılır. (s. 25)
şakraklık, iyi huyluluk, sevinçlilik, keyiflilik, eğlenceli olma, esprili olma,
hayat doluluk ve canlılık gibi çok sayıda eşanlamlı sözcükle anlaşılır. (s. 25)
…genel kanı oyunun, çocukların ve yavru memelilerin tipik
olarak yaptığı bir şey olduğu yönündedir. (s. 31)
olarak yaptığı bir şey olduğu yönündedir. (s. 31)
Oyun
…iyi olmanın bir işaretidir. Bir insan stresli, huzursuz, aç
veya hastaysa genellikle ilk yaptığı şey ortadan kaybolmaktır. (s. 32)
veya hastaysa genellikle ilk yaptığı şey ortadan kaybolmaktır. (s. 32)
Yoksulluk (…) bir çocuğun oyun oynama olanağını azaltabilir.
(s. 33)
(s. 33)
Oyunu tanımlama konusunda öteden beri süregelen zorlukları
dikkate alarak beş temel özelliğe dayanan bir tanım öneriyoruz; içsel
güdülenme, güvenli ortam, değişik bileşimler, yineleme ve koşullara duyarlılık.
(s. 41)
dikkate alarak beş temel özelliğe dayanan bir tanım öneriyoruz; içsel
güdülenme, güvenli ortam, değişik bileşimler, yineleme ve koşullara duyarlılık.
(s. 41)
- Bölüm
Oyunun İşlevleri
Ne için oyun oynanır
Oyun, bireyi daha esnek ve yeni koşullara daha iyi uyum
sağlar hale getirerek strese karşı daha direngen kılabilir… (s. 45)
sağlar hale getirerek strese karşı daha direngen kılabilir… (s. 45)
Oyunun çelişkili istekler dünyasında en iyi seçeneği
buldurmak gibi bir özelliği vardır. (s. 46)
buldurmak gibi bir özelliği vardır. (s. 46)
Oyun, ilkel koşullarda hayatta kalmaya yardımcı olur. Modern
zamanlarda insanlar çeşitli teknik donanımlarla yaşamsal açıdan emniyetli
koşullar inşa ettiği halde oyun günümüz dünyasında çok daha önemlidir. Yaratıcı
düşünce ve inovasyon kapitalist sistemde başarı için ayırt edici başlıklardır.
İnsanların bu niteliklerini geliştirmeleri için oyun (ve mizah) en önemli
unsurlardır.
zamanlarda insanlar çeşitli teknik donanımlarla yaşamsal açıdan emniyetli
koşullar inşa ettiği halde oyun günümüz dünyasında çok daha önemlidir. Yaratıcı
düşünce ve inovasyon kapitalist sistemde başarı için ayırt edici başlıklardır.
İnsanların bu niteliklerini geliştirmeleri için oyun (ve mizah) en önemli
unsurlardır.
- Bölüm
Evrim ve Oyun
Yaratıcılık, varolan davranış kalıplarını kırmaktır.
Yaratıcı insanlar normalde birbirinden bütünüyle farklı görünen düşünceler,
şeyler veya ifade biçimleri arasında yeni ilişkiler sezerler.
Yaratıcı insanlar normalde birbirinden bütünüyle farklı görünen düşünceler,
şeyler veya ifade biçimleri arasında yeni ilişkiler sezerler.
Oyun da varolan davranış kalıplarını kırmak ve eylemleri ya
da düşünceleri yeni biçimlerde birleştirmekle ilgilidir. Bu nedenle oyun
yaratıcılığı teşvik etmek ve dolayısıyla inovasyonu kolaylaştırmak için etkin
bir mekanizmadır. (s. 62)
da düşünceleri yeni biçimlerde birleştirmekle ilgilidir. Bu nedenle oyun
yaratıcılığı teşvik etmek ve dolayısıyla inovasyonu kolaylaştırmak için etkin
bir mekanizmadır. (s. 62)
- Bölüm
İnsanlarda Yaratıcılık
Yaratıcılığı (…) asıl olarak varolan eylem, düşünce ve
tasarıları yeni biçimlerde bir araya getirerek veya bunları yeni durumlara
uygulayarak yeni eylemler veya düşünceler üretme anlamında kullanıyoruz. …bu
yeni davranış motiflerinin ve düşüncelerin kullanım açısından yararlı olup
olmadığını, başkaları tarafından benimsenip benimsenmediğini inovasyon başlığı
altında ayrıca ele almayı tercih ediyoruz.
tasarıları yeni biçimlerde bir araya getirerek veya bunları yeni durumlara
uygulayarak yeni eylemler veya düşünceler üretme anlamında kullanıyoruz. …bu
yeni davranış motiflerinin ve düşüncelerin kullanım açısından yararlı olup
olmadığını, başkaları tarafından benimsenip benimsenmediğini inovasyon başlığı
altında ayrıca ele almayı tercih ediyoruz.
Yaratıcılık (…) inovasyonun öncülüdür. (s. 74)
İnsan yaratıcılığının kriterleri J. P. Guilford’ın ıraksak
ve yakınsak diye tanımladığı iki düşünce tarzı arasındaki ayrımdan fazlasıyla
etkilenmiştir. Iraksak düşünen bireyler yeni fikirlere daha açıktır. Bu iki
bilişsel tarz arasındaki fark Alternatif Kullanım Görev testiyle ölçülür.
Yakınsak düşünenlere sözgelimi bir tuğlayla ne yapılır diye sorulduğunda duvar
örülür derler. Iraksak düşünenler ise pek çok farklı kullanım sıralarlar.
ve yakınsak diye tanımladığı iki düşünce tarzı arasındaki ayrımdan fazlasıyla
etkilenmiştir. Iraksak düşünen bireyler yeni fikirlere daha açıktır. Bu iki
bilişsel tarz arasındaki fark Alternatif Kullanım Görev testiyle ölçülür.
Yakınsak düşünenlere sözgelimi bir tuğlayla ne yapılır diye sorulduğunda duvar
örülür derler. Iraksak düşünenler ise pek çok farklı kullanım sıralarlar.
Paul Torrance yaratıcılığın üç ana öğesini belirlemiştir:
kıvraklık, esneklik ve özgünlük. Kıvraklık (…) kişinin üretebildiği farklı
düşüncelerin sayısını gösterir. Esneklik, yaklaşımlar arasında gidip gelme
yeteneğidir.
kıvraklık, esneklik ve özgünlük. Kıvraklık (…) kişinin üretebildiği farklı
düşüncelerin sayısını gösterir. Esneklik, yaklaşımlar arasında gidip gelme
yeteneğidir.
Biyologlar esnekliğin davranışlardaki yansımasını genellikle
uyum sağlama olarak adlandırırlar.
uyum sağlama olarak adlandırırlar.
…özgünlük, bilindik ve alışılmış düşüncelere bağlı
kalmamayı, üretilen düşüncelerin yeniliğini gösterir. (s. 75)
kalmamayı, üretilen düşüncelerin yeniliğini gösterir. (s. 75)
Zoolog George Bartholomew “Yaratıcılık genellikle oyunun
karmaşık bir işlevi olarak ortaya çıkar.”
karmaşık bir işlevi olarak ortaya çıkar.”
Eğer doğru zamanda doğru yerde bulunmuyorsanız ya da
kimsenin sahip olmadığı olanaklara sahip değilseniz, tek çareniz daha maceracı
olmaktır.
kimsenin sahip olmadığı olanaklara sahip değilseniz, tek çareniz daha maceracı
olmaktır.
İnsanın canı hiç sıkılmadığında mükemmel olmak için çaba
sarf etmesi çok daha kolay oluyor. (s. 80)
sarf etmesi çok daha kolay oluyor. (s. 80)
Oyunun bazı türleri boyunca bireyler, akış adı verilen,
kişinin dikkatini bütünüyle yaptığı işe verip zamanın nasıl geçtiğinin farkında
olmadığı psikolojik durumu deneyimleyebilirler.
kişinin dikkatini bütünüyle yaptığı işe verip zamanın nasıl geçtiğinin farkında
olmadığı psikolojik durumu deneyimleyebilirler.
İçsel güdülenme, yapılan işin kendisinden alınan zevkten
veya işi tamamlamanın verdiği tatminden kaynaklanır. (s. 81)
veya işi tamamlamanın verdiği tatminden kaynaklanır. (s. 81)
Genel olarak dışsal ödüllerin içsel güdülenmeyi engellediği
ortaya çıkmıştır.
ortaya çıkmıştır.
Kişilik çeşitleri
Dışadönüklük / karşıtı: soğuk, sakin
Nevrotiklik / karşıtı: duygusal olarak dengeli
Sorumluluk / karşıtı: özensiz
Tatlılık / karşıtı: işbirliğine kapalı, insan sevmez
Açıklık (yaratıcı, sıra dışı) / karşıtı: gerçekçi, analitik,
uzlaşmacı (s. 82)
uzlaşmacı (s. 82)
En yaratıcı bireyler genellikle müthiş oyunbazlık sergileyen
kişilerdir. (s. 89)
kişilerdir. (s. 89)
- Bölüm
İnsanlar ve Kuruluşlar
Yeni düşüncelerin bir kez keşfedildikten sonra inovasyonlara
dönüşme süreci ise farklı yetenekler gerektirmektedir.
dönüşme süreci ise farklı yetenekler gerektirmektedir.
Graham Wallas yaratıcılık sürecinin hazırlık, kuluçka,
sezindirme, aydınlatma ve doğrulama olmak üzere beş basamağını tanımlamıştır.
(s. 101)
sezindirme, aydınlatma ve doğrulama olmak üzere beş basamağını tanımlamıştır.
(s. 101)
İnsanlar tek başlarına çalışırken değil de birbirleriyle
etkileşim içindeyken, farklı düşünceleri yaratıcı bir şekilde bir araya
getirmek çok daha mümkündür. (s. 104)
etkileşim içindeyken, farklı düşünceleri yaratıcı bir şekilde bir araya
getirmek çok daha mümkündür. (s. 104)
Yaratıcı grup girişimlerinin başarısındaki önemli bir unsur,
gruptaki çok farklı bilgi ve becerileri olan insanların olmasıdır. (s. 105)
gruptaki çok farklı bilgi ve becerileri olan insanların olmasıdır. (s. 105)
En başarılı şirketler, yeni düşüncelerin yaratımını
geliştirmek için etkin girişimlerde bulunan ve bu düşünceleri hayata geçirmek
için uğraşan şirketlerdir.
geliştirmek için etkin girişimlerde bulunan ve bu düşünceleri hayata geçirmek
için uğraşan şirketlerdir.
“İnovasyon Amerika’da yalnızca yaşamlarımızı değiştiren bir
şey değildir, o bizim geçim kaynağımızdır.” Obama (s. 110)
şey değildir, o bizim geçim kaynağımızdır.” Obama (s. 110)
İyi fikirler başarılı ticari ürünlere dönüşmeden önce uzun
süre ortalıkta dolaşabilir.
süre ortalıkta dolaşabilir.
Kişiler oyun boyunca biriktirdikleri deneyimlerin yararını
hemen görmeyebilirler; gerçi (…) kişi ileride yaratıcı bir çözüm gerektiren bir
zorlukla karşılaştığında, bu deneyimler büyük önem kazanabilir. (s. 113)
hemen görmeyebilirler; gerçi (…) kişi ileride yaratıcı bir çözüm gerektiren bir
zorlukla karşılaştığında, bu deneyimler büyük önem kazanabilir. (s. 113)
- Bölüm
Çocukluk Oyunları ve
Yaratıcılık
Yaratıcılık
…kitabın ana konusunu oluşturan soru şudur: çocuklukta
oynanan oyunlar, yaşamın ilerleyen dönemlerindeki yaratıcılığı arttırır mı? (s.
115)
oynanan oyunlar, yaşamın ilerleyen dönemlerindeki yaratıcılığı arttırır mı? (s.
115)
…öğrencilerin öğrenmeleri gereken o kadar çok şey vardır ki
yaratıcı düşünmek için pek az fırsatları olur. (s. 116)
yaratıcı düşünmek için pek az fırsatları olur. (s. 116)
(10-12 yaşlarındaki 36 çocuk üzerinde yapılan bir araştırma)
…televizyon ve video izlemenin çocukların hayal gücünü canlandırmaktan ziyade
körelttiğini ortaya koymuştur.
…televizyon ve video izlemenin çocukların hayal gücünü canlandırmaktan ziyade
körelttiğini ortaya koymuştur.
Dolaylı görüntü ve düşünce bombardımanının, çocukların kendi
etkinliklerini yaratma ve kendi düşünme süreçlerini geliştirme fırsatını
ellerinden aldığı görülmektedir. (s. 123)
etkinliklerini yaratma ve kendi düşünme süreçlerini geliştirme fırsatını
ellerinden aldığı görülmektedir. (s. 123)
- Bölüm
Mizah ve Oyunbazlık
Oyun ve mizah
Her ikisi de içsel olarak güdüleyici ve eğlenceli olmak için
eğlendiricidir, başka amacı yoktur.
eğlendiricidir, başka amacı yoktur.
…her ikisinde de olmayacak şeyleri bir araya getirme söz
konusudur. (s. 131)
konusudur. (s. 131)
Igor Suslov
Mizahın insanların baştaki hatalarının farkına varmalarını
sağlayan ani bir duygusal tepki olduğunu savunmuştur. (s. 134)
sağlayan ani bir duygusal tepki olduğunu savunmuştur. (s. 134)
İnsanın gülmesi öncelikle sosyal bir tepkidir: sosyal bir
ortamda, yalnızken olduğundan otuz kat fazla gülünür. (s. 135)
ortamda, yalnızken olduğundan otuz kat fazla gülünür. (s. 135)
Hayatın komik veya saçma yanını görebilme yeteneği
gerginliği azaltır ve insanların stresle baş etmesine yardımcı olur. (s. 136)
gerginliği azaltır ve insanların stresle baş etmesine yardımcı olur. (s. 136)
Oyun ve mizah
Her ikisi de (…) pozitif, kaygısız bir duygu durumunu teşvik
eder.
eder.
Her ikisi de (…) güvenli bir ortamda gerçekleşir.
Her ikisinde de içsel güdülenme yaşanır ve ikisi de
ödüllerini kendilerinde barındırır. Ve her ikisi de yaratıcılığın yolunu açan
değişik sonuçlar üretir. (s. 139)
ödüllerini kendilerinde barındırır. Ve her ikisi de yaratıcılığın yolunu açan
değişik sonuçlar üretir. (s. 139)
- Bölüm
Rüyalar, Uyuşturucular
ve Yaratıcılık
ve Yaratıcılık
Rüya (…) varolan düşüncelerden değişik bileşimler oluşturur
ve (…) kişiye yeni bağlantılar ve olasılıklar keşfetmenin güvenli bir yolunu
sunar. Rüya (…) açık biçimde yaratıcılıkla ilişkilidir. (s. 140)
ve (…) kişiye yeni bağlantılar ve olasılıklar keşfetmenin güvenli bir yolunu
sunar. Rüya (…) açık biçimde yaratıcılıkla ilişkilidir. (s. 140)
Rüya (…) rüya görene daha sonra işine yarayabilecek zihinsel
beceriler sağlar. (s. 141)
beceriler sağlar. (s. 141)
Rüya kaynaklı sanatsal üretimler ve buluşlar
Bergman veFellini’nin birçok filminde kullandığı sekanslar
gördükleri rüyalardan kaynaklıdır.
gördükleri rüyalardan kaynaklıdır.
McCartney, “Yesterday” adlı şarkısının melodisini rüyasında
duyduğunu söylemiştir.
duyduğunu söylemiştir.
Mendeleyev kimyasal elementleri sınıflandırması rüya
kaynaklıdır. (s. 142)
kaynaklıdır. (s. 142)
Pek çok yaratıcı insan çok alkol kullanır.
Alkol insanların bilişsel tarzlarını değiştirerek geçici
olarak çekingenliklerini atmalarına ve akılcı, zoraki düşünme biçimleriyle
bağlarını gevşetmelerine neden olur. Alkol, geleneklerin vurduğu prangaları
çözer. (s. 148)
olarak çekingenliklerini atmalarına ve akılcı, zoraki düşünme biçimleriyle
bağlarını gevşetmelerine neden olur. Alkol, geleneklerin vurduğu prangaları
çözer. (s. 148)
Uyuşturucunun, daha dışavurumcu bir çalışmaya ve renklerin
keskinleşmesine eğilimi artırarak sanatçıların çalışmalarındaki bazı
özellikleri geliştirdiği görülmüştür. (s. 151)
keskinleşmesine eğilimi artırarak sanatçıların çalışmalarındaki bazı
özellikleri geliştirdiği görülmüştür. (s. 151)
- Bölüm
Parçaları Toparlama
Oyunun, değişik düşünce ve eylem bileşimleri ortaya çıkarak
veya ileriki problemler için değişik çözümler üretmeyi sağlayan deneyimler
kazandırarak yaratıcılığa yardımcı olduğunu ileri sürdük. (s. 154)
veya ileriki problemler için değişik çözümler üretmeyi sağlayan deneyimler
kazandırarak yaratıcılığa yardımcı olduğunu ileri sürdük. (s. 154)
Oyunun çok temel bir özelliği, içsel güdülenme yaratmasıdır.
Oyunbaz oyun, ıraksak düşünmeyi kolaylaştıran pozitif,
kaygısız bir duygu durumuyla yakından ilişkilidir. (s. 155)
kaygısız bir duygu durumuyla yakından ilişkilidir. (s. 155)
Oyunun bireyi gelecekte yüz yüze kalacağı güçlükleri değişik
çözümlerle karşılamasına olanak sağlayan deneyimlerle donattığını düşünüyoruz.
(s. 156)
çözümlerle karşılamasına olanak sağlayan deneyimlerle donattığını düşünüyoruz.
(s. 156)
Sanatlarda ve bilimlerdeki en yaratıcı insanların çoğu son derece
oyunbaz ve geleneksel davranış kurallarını kırmaya istekli olmuşlardır.
oyunbaz ve geleneksel davranış kurallarını kırmaya istekli olmuşlardır.
İnovasyon, yaratıcı düşüncelerin başkaları tarafından
benimsenen işlevsel ürünlere dönüştürülmesini gerektirir. Başarılı bir
inovasyoncu olmak, yaratıcılığın temelinde yatan bilişsel özelliklerden farklı
olarak, analitik beceriler, kararlılık ve inatçılık gibi başka nitelikler
gerektirir. (s. 157)
benimsenen işlevsel ürünlere dönüştürülmesini gerektirir. Başarılı bir
inovasyoncu olmak, yaratıcılığın temelinde yatan bilişsel özelliklerden farklı
olarak, analitik beceriler, kararlılık ve inatçılık gibi başka nitelikler
gerektirir. (s. 157)
Yaratıcı süreci teşvik etmenin bir yolu da mizahtan geçer.
Mizahla oyunun ortak özellikleri de vardır. Her ikisi de
sosyal işaretler içerip mevcut koşullara duyarlıdır. Mizah da oyunbaz oyun da
ıraksak düşünmeyi kolaylaştıran pozitif, kaygısız bir duygu durumuyla
ilişkilidir. (s. 159)
sosyal işaretler içerip mevcut koşullara duyarlıdır. Mizah da oyunbaz oyun da
ıraksak düşünmeyi kolaylaştıran pozitif, kaygısız bir duygu durumuyla
ilişkilidir. (s. 159)
Oyun, oyunbazlık, yaratıcılık ve inovasyon arasındaki
ilişkileri keşfederken biyoloji, psikoloji ve sosyal bilimler bir araya gelir.
Bireyler hem yaratıcıları hem de oyunbazlıkları bakımından birbirinden
farklıdırlar ama bu özellikler değişmez değildir. (s. 162)
ilişkileri keşfederken biyoloji, psikoloji ve sosyal bilimler bir araya gelir.
Bireyler hem yaratıcıları hem de oyunbazlıkları bakımından birbirinden
farklıdırlar ama bu özellikler değişmez değildir. (s. 162)
Play, Playfulness,
Creativity and Innovation
Creativity and Innovation
Türkçeleştiren: Songül Kırgezen
Ayrıntı Yayınları
2014