Edebi Şahsiyetler

Par Lagerkvist Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LAGERKVIST, Par (1891-1974)

İsveçli şair, roman ve oyun yazarı. 20.yy’m ilk yarısında İsveç edebiyatının en tanınan yazarlarındandır.

Par Fabian Lagerkvist 23 Mayıs 1891’de Vâxjö’ de doğdu, 11 Temmuz 1974’te Stockholm’de öldü. Küçük bir kasabada dinsel inançlarına bağlı bir aile çevresinde yetişti. Uppsala’da öğrenim gördü. Giderek ailesinin inançlarından koptu. Genç yaşta yazdığı denemelerinde insanlığın çağdaş durumunu dile getirebilecek yeni biçim arayışlarına yöneldi. Tiyatroda ise Strindberg’in başlattığı dışavurumcu (ekspresyonist) anlayışı savundu.

Lagerkvist, I.Dünya Savaşı sırasında ve hemen sonrasındaki kötümser şiirler ve dışavurumcu oyunlardan oluşan ilk yapıtlarında, insanın kayıtsız bir dünyadaki endişe dolu, yalnız ve tedirgin var oluşunu dile getirdi. Bu umutsuzluğu 1920’lerde de benzer bir biçimde sürdü. 1927’de yayımlanan ve felsefi görüşlerini özdeyişlerle belirttiği Det besegrade livet (“Yaşama Karşı Zafer”) adlı kitabında iyilik ve adalet arayışına olan inancını ortaya koydu. Umutsuzluğa karşı başkaldırıyı yaratıcı bir eylem olarak savundu.

1930’larda, Avrupa’da faşizmin baskısı Lagerkvist’in siyasal duyarlığını artırdı. Sonradan oyunlaştırdığı Bödeln (Cellat) adlı romanı ve Matinen utan sjal (“Ruhsuz Adam”) adlı oyununda şiddete, öfkeyle karşı çıktı. II.Dünya Savaşı’ndan sonra daha çok roman türünde ürün veren Lagerkvist’in uluslararası çapta tanınmasını sağlayan yapıtları 1944’te yayımladığı Dvargen, (Cüce) adlı romanıyla 195Ö’de yayımlanan ve 1951’de ona Nobel Ödülü’nü kazandıran Barabbas adlı romanıdır. Lagerkvist gerek bu yapıtlarında, gerek daha sonra yazdığı çoğu alegorik nitelikteki başka romanlarında, tanrısız bir dünyada duyulan endişeyi ve kurtuluş arayışını yansıtmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Roman: Det eviga leendet, 1920, (“Edebi Gülüş”); Gdst hos verligheten, 1925, (“Gerçeklik Konuğu”); Bödeln, 1933, (Cellat); Dvargen, 1944, (Cüce); Barabbas, 1950; Pilgrim pâ havet, 1962, (“Deniz Gezgini”); Det heliga landet, 1964, (“Kutsal Topraklar”). Oyun: Himlens hemlighet, 1919, (“Cennetin Sırrı”); Den osynlige, 1923,(“Görünmeyen”); Bödeln, 1934, (“Cellat”); Lât manniskan leva, 1949, (“Bırakın Yaşasın İnsanlık”). Şiir: Ângest, 1916, (“Elem”); Hjartets sünger, 1926, (“Yüreğin Türküleri”); Aftonland, 1953, (“Akşam Ülkesi”). Çeşitli: Ordkonst och bildkonst, 1913, (“Edebiyat ve Resim Sanatı”); Det besegrade livet, 1927, (“Yaşama Karşı Zafer”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi