Edebi Şahsiyetler

Panait Istrati Kimdir, Hayatı, Kitapları, Edebi Kişiliği, Hakkında Bilgi

1916’da Paris’e yerleşti ve klasikleri okuyarak Fransızca öğrendi. Yoksulluk ve sıkıntı içinde geçirdiği günlerden sonra vereme yakalandı, Nice’de hastaneye yattı. Orada kendini öldürmeye kalkıştı. Üstünde yazar Romain Rolland’a yazılmış bir mektup bulundu. Bu mektup nedeniyle Rolland’la tanışması, Istrati için bir dönüm noktası oldu. Rolland’ın da özendirmesiyle öykü ve roman yazmaya yöneldi, kısa zamanda üne kavuştu. 1927’de Ekim Devrimi’nin onuncu yıl törenlerine katılmak için SSCB’ye çağrıldı. Orada Yunanlı yazar N.Kazancakis’le tanıştı, onunla birlikte hayranı olduğu bu ülkenin dilini öğrendi. Ancak düşüncelerinde giderek değişiklik oldu. Paris’e döndükten sonra, 1929’da yazdığı Vers l’autre flamme (“Öbür Işığa Doğru”) adlı yapıtında Sovyet yönetimini şiddetle eleştirdi. Bu kitabı o sırada işçi hareketlerine sahne olan Avrupa’da olumsuz tepkilere yol açtı. Istrati bundan sonra yalnız kalarak yaşamını büyük bir düş kırıklığı içinde sürdürdü.

Bozuk toplumsal düzenlerin birtakım iktisadi kuramlarla değil, sevgi ve sanatla insanların ruhuna inerek düzeltilebileceği inancını taşıyan Istrati’nin kahramanlan genellikle, katı görünüşlerinin altında sıcacık yürekli, toplum dışına itilmiş kişilerdir. Yapıtlarının hepsini Fransızca yazmış, yalın bir dil, romantik ve coşkulu bir anlatım kullanmıştır. Yarattığı Adriyen Zografi tipinin serüvenlerinde kendi yaşam-öyküsünü anlatmıştır. Les recits d’Adrien Zograffi (“Adrien Zograffi’nin Anlatıları”) adlı dört ciltlik bu yapıtından “Kodin”, “Mihail”, “Kira Kiralina”, “Akdeniz”, başta olmak üzere birçok bölüm, Türkçe’ye de çevrilerek ayrı kitaplar halinde yayımlanmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Les recits d’Adrien Zograffi, 4 cilt, 1924, (“Adrien Zograffi’nin Anlatıları”); Oncle Anghel, 1924, (Angel Dayı); Des Haidoucs, 2 cilt, 1925; Vers l’autre flamme, 2 cilt, 1929, (“Öbür Işığa Doğru”); La Russie nue, 1929, (“Çıplak Rusya”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi