Padişah Nedir, Osmanlı Devleti’nde Padişah Kimdir

Kelime olarak Farsça “pâd” ile “şeh” veya “şâh”ın birleşmesinden ortaya çıkmıştır. “Pâd” zararı ortadan kaldıran, yok eden kötülüğü düzelten; “şâh, şeh” ise, büyük, ulu, yüce manâlarına gelir. Istılahta ise sultan veya büyük şâh karşılığı kullanılır. İslâm hükümdarlarına olduğu gibi, Osmanlı sultanlarına da pâdişâh ünvanı verilirdi.

Osmanlı hükümdarları ancak 14. ve 15. asırdan itibaren İslâmî bir anlamı olan sultan ünvanı ile, örfî manâda hükümdarlık sıfatını ifade eden resmi ünvan olarak bey ve han ünvanını kullanmayı tercih etmişlerdir. Bilhassa İstanbul’un fethinden, yani İmparatorluğun büyümeye başladığı tarihten sonra Osmanlı sultanları için başka devletler tarafından “büyük hükümdar” manâsında “hüdavendigâr” veya “hüdâvendigâr-ı âzam” şekilleri kullanılmıştır. Fatih Sultan Mehmed’den itibaren pâdişâh ünvanını benimseyen Osmanlı sultanları, devlet içinde mutlak hâkim durumunda idiler. Halkta Osmanlı hükümdarlarına daha çok padişah demeyi tercih etmiştir. Avrupalılar “Sultan”, saray halkı “Hünkar” adını verirlerdi. Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferinden sonra mukaddes emanetlerle birlikte hilâfeti de alması ile pâdişâhların “Hâdimü’l-haremeyn-i şerifeyn”, “Halife-i rûy-ı zemin” ve “Hâlifetü’l-müslimîn” ünvanlarını da kullandıkları görülür.