Edebiyat Sözlüğü

P Harfi Nedir Ne Demektir Türkçe’de P Harfi

Türk alfabesinin yirminci, Osmanlı alfabesinin üçüncü harfidir. Ebced hesabında 2 sayısının karşılığıdır. Eski Türk (Göktürk) alfabesinde “p” sesini belirtmek için özel bir işaret kullanılmıştır. Uygur alfabesinde ise “p” sesi, “b” ile birlikte aynı işaretle temsil edilmiştir. Arab yazı sisteminde “p” için ayrı bir işaret kullanılmamıştır. Çünkü Arabça’da “p” sesi kullanılmaz. Türkçe’de paşa Arabçada bâşa örneğinde olduğu gibi Parçada ise Arabça “b” harfine dayanılarak yeni bir işaret kabul edilmiştir. Bu harf eski Türk (Osmanlı) alfabesine de girmiştir. Ancak Osmanlı alfabesinde birçok durumlarda “b” harfi “p” sesini belirtmek için de kullanılmıştır.

Latin yazı sistemine dayanan yeni Türk alfabesinde “b” sesinin ötümsüz eşini belirtmek için “p” harfi kullanılır.

“P” sesi Türkçe’de ana sesler arasındadır. Ve bu ses Türkçe’de yalnız kelime içinde ve sonunda yeralır. Ana Türkçe’de kelime başında bu sese rastlanmaz.

Kelime içinde “p” sesi normal olarak saklanmıştır, örnek -.Türkçe, “ipek”, “kepek” “köpük”, Eski ve yeni Türk diyel ekti erinde kelime içindeki “p”ler araşır a “f’ye dönüşmüştür. örnek: Türkçe “öfke” kelimesinin en eski biçimi “öpke”dir.

Eski Türk (Osmanlı) alfabesinde Arabça, Farsça gibi yabancı dillerden alınmış olan bütün kelimelerde “b” sesi yazıda da “b” olarak belirtiliyordu. örnek: Arabça “kitâb” -Türkçe “kitâb”; Farsça “leb”— Türkçe “leb”, Osmanlı alfabesinde birçok yerlerde Türkçe kelimelerde de “p” yerine “b” harfi kullanılıyordu. Türkçe “görüb”, “otub”, “verib” örneklerindeki gibi. Ancak, Latin alfabesine dayanan yeni yazı sistemimizde Arabça ve Farsça’dan dilimize geçen kelimelerin sonlarındaki “b”ler “p”ye çevrilmiştir. Örnek: Arabça “harb”, -Türkçe harp”; Farsça “gir-dâb”-Türkçe “girdap”.

Türkçe’de sebeb, harp, kitap, girdap olarak yazılan Arabça veya Farsça alıntıların sonundaki “p”ler çekimde tekrar ötümîülük kazanarak “b”ye dönüşür: “çorap”-“çorabı”-

Avrupa dilerinden Türk diline  geçen kelimelerde de bu eğilim vardır. Fransızca R “prensip”- “prensibi”.

İlgili Makaleler