Nedir ?

Ototomi Nedir, Kertenkele, Arı, Ahtapot vd. Hayvanlarda Uzuv Bırakma

Autotomy ( Yunan auto = kendi, tomy= kesmek ) veya kendi uzuvunu kesip atmak, hayvanların bir veya daha fazla uzvunu bilerek kaybetmesidir. Genellikle, avcı ( predator ) dan kurtulmak icin yapılır. Kayıp olan govde organı daha sonra rejenere olabilir. SURUNGENLER Geckolar, skinkler ve diger kertenkeleler, kuyruklarını feda ederek, kaçabilirler. Ayrılan kuyruk, hareket etmeye devam eder ve avcının dikkatini uzerine alır, boylece de kurban kacar. Birkac haftada kuyruk bolumsel olarak yerine gelebilir. Yeni bolum, kıkırdaktan olusur ( kemik degil ) ve bu kısmın deri rengi daha farklı olur. Genelllikle daha koyu renkli ve hic ya da daha az patternli. Ototomi, kertenkelerde omurgadaki ozel zayıf bolgelerle imkân bulur. Esas olarak, kertenkele bolgesel kuyruk kasını kasar ama omurga ayrılır, kuyruk degil. Kanamayı azaltmak icin Sphincter kasları ( Caudal atardamar ) civarında kasılır.

OMURGASIZLAR Diger hayvanlar, ahtapotlar, yengecler, deniz yıldızları, ıstakozlar ve orumcekler, hayatta kalmak icin, uzuv kaybedip, rejenere edebilirler. Ototomi, bazı ahtapotlarda, hayatta kalmak ve üremek icin kullanılır. Özel çiftlesme uzantısı ( hectocotylus ) erkekten ciftlesme sırasında ayrılır ve disinin mantle boslugunda kalır. Eviscerasyon, deniz hıyarlarının , baskı altında, ic organlarından kurtulması da bir cesit ototomidir ve kaybolan organ zamanla yerine gelir. ARILAR ( OZEL BİR DURUM ) Bazı bal arılarının igneleri ozel bir durumdur. Ayrılan igne gangliona sahiptir ve igne kurbana daha da girer ( igne saftı hareket eder. ), zehir kesesi de, igne ayrıldıktan sonra ehir salgılamaya devam eder. Bircok ototomi durumundan farklı olarak, arı bir sure sonra olur ( yenilenme olmaz ). Butun gercek bal arıları ( cins : Apis ) bu ototomi cesidini barındırır. Baska hicbir igne sahibi arı, yellowjacket wasps, Meksikan Bal waspları da rejenere olmaz ki igneleri kancalıdır. Kralice bal arısının ignesinde kanca yoktur ama ototomi de gorulmez. Bal arılarının erkekleri, ciftlesme sırasında ototomiye ugrar, genital organ kralicenin icinde kalır ve daha sonraki erkek arılar bundan kurtulmalıdırlar. Erkek arılar, ciftlesme sonrası olurler.