Osmanzade Taib Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

TAİB [Osmanzade] (1660-1724)

Osmanlı Divan şairi ve tarihçi. Osmanlı sadrazamları üstüne yazdığı Hadikatü’l Vüzerâ adlı yapıtıyla tanınmıştır.

İstanbul’da doğdu, Kahire’de öldü. Doğum tarihi kesiıi değildir. Asıl adı Ahmed’dir. Süleymaniye Vakfı ruznamecisi (muhasebe kayıt defterlerini tutan) iken ölen Osman Efendi’nin oğludur. Bu nedenle Osmanzade diye tanınır. Çok iyi bir öğrenim gördü. Çeşitli medreselerde müderrislik etti. Şam’a vali atanan Kemankeş Mehmed Paşa’ya kethüda oldu. Bu yüzden adı 1695’te müderrisler defterinden silindi. İki yıl sonra müderrisliği geri verildi. Süleymaniye müderrisliğine kadar yükseldi. 1717’de Halep kadılığına atandı. Ancak bir yıl geçmeden görevinden alındı. İstanbul’da Fenerbahçe’de yaptırdığı köşküne çekildi. 1723’te Mısır kadılığına atandı. Ertesi yıl orada vali tarafından zehirlenerek öldürüldü.

Taib, yapıtlarıyla Saray çevresinin ilgisini çekmiştir. III.Ahmed’in 1720’de doğan şehzadesi İbrahim için yazdığı tarih manzumesi, padişah tarafından çok beğenilmiş, kendisine Reis-i şairan unvanı verilmiştir. Kaynaklara göre Divan’ı varsa da, bugüne kadar ele geçmemiştir. Şiirleri dağınık haldedir. Çağdaşlarına ağır hicivler yazmıştır. Önceleri Hamdi mahlasını kullanmış, hiciv yazmayı bıraktıktan sonra Taib (tövbe eden) mahlasım almıştır.

Osman Gazi’den başlayarak 1703 tarihine kadar olan padişahlar için kısa bilgiler veren Tuhfetü’l-Mülük ile vezir Alaeddin Paşa’dan Rami Mehmed Paşa’ya kadar geçen 108 sadrazamın yaşamöykülerini anlatan Hadikatü’l-Vüzerâ en tanınmış yapıtlarıdır. Bu İkincisine sonradan zeyller de yapılmıştır. Taib, Ali Vasi Çelebi’nin Hümayunnâme’sini (Kelile ve Dimne) Simarü’l-Esmâr adıyla Sarı Abdullah Efendi’ nin Nasihatü’l-Mülük’ünü ise Telhisü’n-Nesayih adıyla özetlemiştir. Kaşifî’nin Ahlak-ı Muhsinî’sinden kısaltarak çevirdiği yapıta da Ahlak-ı Ahmedî adını vermiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Ahlak-ı Ahmedî, (ö.s.), 1840; Simarü’l-Esmâr, (ö.s.), 1840; Hadikatü’l-Vüzerâ, (ö.s.), 1855; Telhisü’n-Nasayih, (ö.s.),

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi