Orucun Çeşitleri-Türleri Nelerdir, Farz, Vacib, Nafile Mekruh Oruçlar Nedir

İslâm’ın beş esasından biri olan oruç, Ramazan ayında tutulması gereken (farz olan) oruçtur. Herhangi bir sebeble Ramazan ayında tutulamayan bu orucun kaza edilmesi ve keffâret olarak tutulacak oruçlar da farzdır. Bu farz oruçların dışında daha başka neviden oruçlar da vardır. İslâm dinindeki oruçlar şu neviler altında toplanabilir:

Farz oruçlar

• Muayyen farz oruç: Ramazan ayı içinde tutulan oruç, vakti belirlenmiş ve farz hükmünü taşıyan oruçtur.
• Gayr-ı muayyen farz oruç: Ramazan ayı dışında kaza edilen Ramazan orucu ile ceza niteliğindeki keffâret oruçlar, vakti belirlenmemiş, fakat farz hükmünü taşıyan oruçlardır.

Vâcip oruçlar

• Muayyen vâcip oruç: Belirli zamanda tutulması nezr-ediimiş (adanmış) oruçlar.
• Gayr-i muayyen vâcip oruç: Belirli bir zaman tayin etmeksizin nezredilmiş (adanmış) oruçlar.

Nâfile oruçlar

Farz veya vacip olmamakla birlikte, Allah rızası için, sevab kazanmak kasdıyla tutulan oruçlardır; haram veya mekruh olmayan zamanlarda, dileyen oruç tutarak sevab kazanmaya çalışır. Hz. Peygamber’in belirli günlerde bu maksatla tuttuğu oruçları O’na uyarak ve O’nun şefaatini kazanmak ümidiyle tutmak sünnet, mendub ve müsteheb oruç adlarıyla anılır. Bu gibi oruçların başlıcaları şunlardır:

• Şevval ayı içinde altı gün,
• Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu günleri,
• Eşhur-i hurum denen Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Receb ayların Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri,
• Zilhicce’nin başından dokuz gün, özellikle dokuzuncu günü (kurban bayramı arefesi)
• Pazartesi ve Perşembe günleri tutulacak oruçlar.

Mekruh oruçlar

Bazı zamanlarda veya durumlarda oruç tutulması dinen hoş görülmemiştir. Bunlardan başlıcaları şunlardır:

• Ramazan bayramının birinci, kurban bayramının birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü günlerinde (harama yakın derecede mekruhtur).
• Kadına kocasının nafile oruç için izin vermemesi halinde (farz veya vacib oruç için izin verip vermemesi önemii değildir),
• Yevm-i şekkte (Ramazan ayının girip girmediğinde şüphe edilen günde) Ramazan niyetiyle,
• Yalnız cuma ve yalnız cumartesi günlerinde,
• Muharrem ayının yalnız onuncu günü (aşure günü),
• Yalnız Nevruz ve Mehr-i Cân günlerinde (İranlılara ait bayram günleri “Savm-i visâl” şeklinde (gece ve gündüz hiç orucu açmadan sürdürerek, birden fazla orucu birbirine ekleyerek) tutulan oruçlar.