33Sosyoloji Sözlüğü
ÖNCÜL
ÖNCÜL
Bir akıl yürütme veya
çıkarımın, öncüller (mukaddemat) kümesini oluşturan Önermelerden her biri.
Başka bir deyimle, bir kıyasın neticesini hazırlayan ilk iki önermesinden
herbiri. Bunlardan birincisine büyük önerme (kübra), ikincisine küçük önerme
(suğra) denir. Bir kıyasta bu iki önermeyi birden ifade etmek için çoğul olarak
öncüller diye kullanılır. Mesela; “Bütün insanlar ölümlüdür” birinci
Öncül, “Ali insandır” ikinci öncüldür. Bu iki öncül önermeden
“Ali de ölümlüdür” yargısı zorunlu olarak çıkar.
Necip TAYLAN Bk,
önerme