OLAY İNCELEMESİ

Olay incelemesi,
araştırma konusunu teşkil eden olaylar kümesinin içinden tek bir ömek olayın
seçilmesi, seçilen bu olayın ayrıntılı bir tarzda incelenmesidir. Bazı
kaynaklarda örnek olay incelemesi olarak geçer.

Veri toplama
araçlarından biri olan olay incelemesi, seçilen olayın ait olduğu olay­lar
kümesinin diğer olayları hakkında güve­nilir bilgi temin edebilme yeteneğine
sahip değildir. Dolayısıyla olay incelemesinden elde edilen veriler
genelleştirilemez. Olay

incelemesi tekniği
bize incelenen olayın de­rinliğine nüfuz edebilme, olay hakkında kavrayış
sahibi olabilme, olayı bireyselliği ve tekilliği esnasında kavrayabilme imka­nını
verir. Aynca, olayın ortaya çıkabilme koşullarını, olayın içindeki ve yakın
çevre­sindeki süreçleri, olayın dinamiklerini, mo­mentlerini, gelişimini,
olayla etkileşim içindeki diğer süreçleri, olay içindeki insan faktörünün
yerini, insanın olayı yönlcndire-bilmc veya olay tarafından yönlendirilme
ihtimallerini tanımayı sağlar.

Olay incelemesi
tekniği, yürütülen araş­tırmanın metodolojik yaklaşımına göre de­ğişen
işlevlere sahiptir. Klasik metodolojik yaklaşımın izlendiği araştırmalarda, kav­ramsal
çerçevenin belirlenmesi aşamasın­da olay incelemesinden yararlanılabilir.
Araştırmacının konuya ilişkin teorik bilgisi ve varsayımları yeterli, fakat
olaylar dünya­sına ilişkin bilgi ve deneyimleri yetersiz dü­zeyde veya çok
sınırlı ise, araştırmacı gerek kavramsal modelini tamamlayabilmek, ge­rek
hipotezlerini kurabilmek için olay ince­lemesi tekniği yoluyla eksiklerini
giderebi­lir. Böylece ileride daha çok sayıdaki olay­larla sistematik olarak
test edebileceği hi­potezleri için yararlı olabilecek ipuçlarını temin etmiş
olur. Ancak bu, pek fazla izle­nen bir yol değildir. Temel Teori Yaklaşı­mıyla
(Grounded Theory Approach) yürü­tülen çalışmalarda ise, olay incelemesi tek­niği
oldukça ağırlıklı bir yer tutar. Yaklaşı­mın özünü teoriden değil, deneysel
düzlem­den hareket etmek oluşturduğu için, genel­de tüm gözlem tekniklerinin,
özelde de olay incelemesi tekniğinin, bu yaklaşımı izleyen araştırmacılar için
yararlı birer veri toplama aracı olmanın ötesinde, teorik düzlemde ilişkiler
kurabilmenin, kavram geliştirebilmenin de en güvenli yolu olduğu kabul edi­lir.

Olay incelemesi
tekniği kapalı topluluk­ların, ak-kültür gruplarının, sapkın davra­nışların
incelenmesinde, suç sosyolojisi, medikal sosyoloji alanlarında yürütülen
araştırmalar için yararlı bir veri toplama aracıdır.

Nilgün ÇELEBİ Bk. Alan
Çalışması