Oktay Akbal Hayatı, Eserleri (Edebi Şahsiyetler)

Deneme, öykü ve roman yazarı. 20 Nisan 1923’te İstanbul’da doğdu. Avukat Salih Şehabettin Bey’in oğlu, ilk gerçekçi Türk romancılardan Ebubekir Hâzım Tepeyran’ın ana tarafından torunudur. Kumkapı’daki Saint Benoit Fransız Lisesi’nde başladığı ortaöğrenimini, 1942 yılında İstiklal Lisesi’nde bitirdi.  Bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk (1944) ve Edebiyat (1946) fakültelerine devam etti, ancak yüksek öğrenimini yarıda bırakarak kendini yazarlığa verdi. 1943 ve 1944 yıllarında Servet-i Fünun Uyanış dergisinde sekreterlik, 1947 ve 1951 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu’nda memurluk yaptı. Fakat yaşamını asıl anlamda gazetecilik yaparak kazanmıştır.
edebi_sahsiyetler/akbal-oktay” 235″ 178″

(1943-1951) Vatan, Cumhuriyet ve Milliyet gazetelerinde eleştiri, tanıtım ve köşe yazarlığı yaptı. Akbal’ın sanatla ilgili ilk çalışmaları 1940’da Ateş ve Çocuk Dergisi ile Yeni Sabah, İkdam gazetelerinde yayınlanmıştır. Hikâyecilikteki ilk ürünlerini de Büyük Doğu (1943-45), Sanat ve Edebiyat Gazete’sinde (1947) verdi. 1944 ve 1946 yılları arasında Vakit gazetesinde eleştiriler ve tanıtma yazıları yazmıştır. Büyük Doğu dergisinde her hafta Dünya Fikir Sanat Hareketleri sütununu yazmış, 1951 ve 1956 yılları arasında Vatan gazetesinde, düzeltmen, sekreter ve yazı işleri müdürü olarak çalışmıştır. 1956’da köşe yazarlığına başlamıştır. 1985 yılından itibaren Hürriyet gazetesi için köşe yazarlığı yapan Akbal, daha sonra Milliyet gazetesinde çalışmıştır. Halen Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığına devam etmektedir.

Öykü yazmaya ilkokul yıllarında başladı. Çeşitli çocuk dergilerinde öyküleri yayımlandı. 1939’da, henüz lise öğrencisiyken yazdığı bir öykünün İkdam gazetesinde yayımlanmasıyla edebiyat dünyasına girdi. İkdam ve Yeni Sabah gazetelerinde hemen her gün bir öyküsü; Bin Bir Roman, Çocuk Haftası, Yıldız gibi gazete ve dergilerde yazıları, öyküleri ve çevirileri yayımlandı. Akbal’ın asıl anlamda öyküye yönelmesi Sait Faik’in Semaver adlı kitabını okumasından sonra başlamıştır.

Servet-i Fünun Uyanış dergisinde çalıştığı sıralarda başlayan eski yeni tartışmalarının ve yeni edebiyatın içinde yer alan Akbal’ın sanatında böylece asıl edebiyatçı dönemi açılmıştır. Kendi yaşam deneyimlerinden, çocukluk anılarından yola çıkan, küçük kent insanını da gözardı etmeyen duygulu öyküler yazmaya başlamıştır. Bunlar toplumsal olaylarla ilgili gözlemlere değil, anılara ya da düşlere dayalı, içe dönük hikayelerdir. Akbal hikayeleri, Behçet Necatigil’in deyişiyle “Konulu hikayeler değil de, belli konular çevresinde oluşan anılar toplamıdır”. Yazın çevrelerinde geniş ve olumlu yankı yapan Önce Ekmekler Bozuldu adlı ilk kitabını 1946’da çıkarmıştır. Onu, 1949’da Aşksız İnsanlar izlemiştir.

Garipler Sokağı ve Bizans Definesi adlı kitapları Rusçaya; Dondurmalı Sinema Sırpçaya çevrildi. Suçumuz İnsan Olmak adlı kitabı Erdoğan Tokatlı yönetiminde 1986 yılında filme çekildi.İlk eserlerinde Sait Faik etkisi bulunan Akbal; eserlerinde toplum dışına itilmiş insanların dünyasını eleştirel bir anlamda işler.

Anı

• Anılarda Görmek
• Cüce Çeşme Sokağı Nerde?
• Hiroşimalı Masahi Nii
• Kırmızı Tenteli Tramvay Babıali’de 50 Yıl
• Şair Dostlarım
• Şairlere Ölüm Yok
• Hiroşimalar Olmasın

Çocuk kitabı

• Dondurmalı Sinema
• Yeşil Ev

Deneme

• Bir de Simit Ağacı Olsaydı
• Ölümsüz Oyun
• Dost Kitapları
• Geçmişin İçinden
• Kanatlı Sözler Uçar mı?
• Konumuz Edebiyat
• Odamda Bir Güvercin
• Önce Şiir Vardı
• Senin Adın Aşk
• Sözcüklerle Yolculuk
• Temmuz Serçesi
• Yaşam Bir Uzlaşmadır
• Yaşasın Edebiyat
• Yazar Bir Tanıktır
• Yeryüzü Korkusu
• Yüzyıldır Umutsuzluk
• Zaman Sensin

Roman

• Akşam Kuşları: Bütün Öyküleri 2
• Atatürk Yaşadı mı?
• Aşksız İnsanlar
• Batık Bir Gemi
• Bayraklı Kapı: Bütün Öyküleri 1
• Berber Aynası
• Bizans Definesi
• Düş Ekmeği
• Ey Gece Kapını Üstüme Kapat
• Garipler Sokağı
• Güzel Düşlerin Sonu
• Hücrede Karmen
• İlkyaz Devrimi
• İnsan Bir Ormandır
• İstinye Suları
• Karşı Kıyılar
• Lunapark
• Önce Ekmekler Bozuldu
• Suçumuz İnsan Olmak (Cumhuriyet Kitapları)
• Tarzan Öldü
• Yalnızlık Bana Yasak
• Yazmak Yaşamak (Cumhuriyet Kitapları)
• Sancak Kırmızısı

Tarih

• Atatürk Bir Gün Gelecek
• Atatürk Bir Gün Gelecek 4. baskı(2008) Cumhuriyet Kitapları
• Hiroşimalar Olmasın

Ödülleri

• 1950 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü, Garipler Sokağı
• 1958 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü, Suçumuz İnsan Olmak
• 1959 Sait Faik Hikaye Armağanı, Berber Aynası
• 1993 Sedat Simavi Ödülü, Senin Adın Aşk
• 2000 Orhan Kemal Roman Armağanı