Odisseus Elitis Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Odisseus Elitis’in adını ilk duyurmaya başladığı dönemlerde Yunan şiiri önemli atılımlar yapmaktaydı. 1935 yılının başında Andreas Karandonis’in kurduğu Nea Grammata dergisi, çağdaşlaşma yolunda olan Yunan şiirine yeni bir yön ve hız vermeyi amaçlıyordu. Elitis bu dergide Yorgo Seferis, Dimitrios Antoniu ve Nikos Gatsos gibi dönemin önemli edebiyatçılarıyla birlikte yer aldı. Prosanatolismoi (“Yönelişler”) ve Ilios O Protos (“Birinci Güneş”) adlı kitaplarda topladığı ilk şiirleri gerçeküstücü ve simge-cilik-sonrası Fransız şairlerinin etkisi altındaydı. Ne var ki bu etki yabancı bir tekniğin basit bir kopyası değil, Yunan doğasından kaynaklanan coşkuyu şiire dönüştürmede özgürlük sağlayan tekniklerden yararlanarak ulaşılan kişisel bir bireşimdi. Çocukluğundan beri iç içe olduğu doğa, bu şiirlerde neredeyse kutsallaştırılmış denebilecek bir parıltıyla dile getirilir. Şairin ilk dönem şiirlerindeki aydınlık, gençlik dolu ortam, Yunan halkının yabancı saldırılara karşı koyduğu II. Dünya Savaşı döneminde yeniden savaş acılarına dönüşür.

Savaş yaşantısı Elitis’i olgunlaştırmakla birlikte, şiir yazmasını da güçleştirmiştir. Uzun bir suskunluk döneminden sonra eleştirmenlerce başyapıtı sayılan Aksion Esti adlı kitabını yayımladı. Biçimsel olarak Ortodoks ayinlerinden yola çıkan bu şiirde duyular dünyası ile ruh dünyasını bağdaştırarak, bugünkü Yunanistan’da insanın çektiği çileleri dile getiriyordu. Şiir bir şairin “doğuşunu” ve bilincinin gelişmesini tarih, gelenekler ve doğanın oluşturduğu arka planda, yer yer düzyazıyla bezenmiş bir teknikle veriyordu. Eleştirmenlerce olgunluk dönemi ürünü sayılan bu şiirden sonra Elitis, karanlığa karşı umut kıvılcımları taşıyan çok sayıda şiir yazdı. Şiirinin kaynakları köklü bir doğa sevgisi ve zengin bir kültür birikimidir. Çağdaş Yunan şiirinin çok sık rastlanan tarih ve şimdiki zaman temaları, epik ve lirik anlatım tekniği, toplumsal sorunlara eğilirken kişisel izlenimlere önem verme kaygıları, Elitis’in şiirlerinde de önemlerini korurlar.

• YAPITLAR (başlıca): Prosanatolismoi, 1939, (“Yönelişler”); Ilios O Protos, 1943, (“Birinci Güneş”); Iroiko Kai Penthimo Asma Ghia Ton Hameno Anthypolohagho tis Alvanias, 1945, (“Arnavutluk Cephesinde Öldürülen Teğmene Ağıt”); Exi Kai Mia Typseis Ghia Ton Ourano, 1959, (“Gökyüzü İçin Altı Artı Bir Keder”); Aksion Esti, 1959.

Odisseus Elitis