Odd Hassel Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HASSEL, Odd (1897-1981)

Norveçli fiziksel kimyacı. Moleküllerin üçboyutlu uzaydaki geometrik yerleşme düzenine ilişkin çalışmalarıyla tanınır.

17 Mayıs 1897’de Oslo’da doğdu, 11 Mayıs 1981’de aynı kentte öldü. Oslo Üniversitesi’nde başladığı kimya öğrenimini Almanya’da sürdürerek 1924’te Berlin Üniversitesi’nden doktora derecesini aldı. Ertesi yıl öğretim görevlisi olarak döndüğü Oslo Üniversitesi’nde 1934’te kimya profesörlüğüne ve Fiziksel Kimya Bölümü başkanlığına getirildi. Bu görevi, 1943-1945 arası bir Nazi toplama kampında geçirdiği iki yıl dışında, 1964’te emekli oluncaya değin sürdürdü.

1930’dan sonraki çalışmalarını, C6H12 formülünde, 6 karbon atomlu çevrimsel bir hidrokarbon olan sikloheksan ve türevleri üzerinde yoğunlaştıran Hassel, organik bileşiklerin uzamsal yapı çözümlemesini başlatan ilk araştırmacılardan biridir. Elektron kırınımı yönteminden yararlanarak, sikloheksan molekülünde tek bir bağın çevresinde dönen atom gruplarının üçboyutlu uzayda yerleştiği çeşitli konumları incelemiş, karbon atomuna bağlı hidrojen atomlarının halka eksenine ya paralel, ya düşey konumda yer aldığını saptamıştı. Moleküllerin bu iki ayrı konumda yerleşmesine bağlı olarak, kimyasal özelliklerinde farklılık gösteren iki ayrı sikloheksan türü bulunduğunu açıklayan Hassel, bu iki konumdan “sandalye” biçimi yerleşme düzeninin “kayık” biçimi yerleşme düzenine oranla daha kararlı olduğunu da belirlemişti. Moleküler yapı kavramına yeni boyutlar kazandıran bu çalışması nedeniyle Hassel, 1969 Nobel Kimya Ödülü’nü Derek Barton ile bölüşmüştür.

•    YAPITLAR (başlıca): Kristallchemie, 1934, (“Kristal Kimyası”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi