Tarihi Şahsiyetler

Nurettin Zengi Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

NUREDDİN ZENGİ (1118-1174)

Halep-Şam atabeyi. Haçlılar’a karşı başarılı savaşlar vermiştir.

Nureddin Mahmud Zengi Şubat 1118’de Musul’da doğdu, 15 Mayıs 1174’te Şam’da öldü. Musul atabeyi İmadeddin Zengi’nin oğludur. Babası 1146’da Caber Kalesi’nin kuşatılması sırasında ölünce Halep’e gitti. Kardeşi Seyfeddin Gazi de Musul’a yerleşti ve atabeylik toprakları ikisi arasında bölüşüldü. İmadeddin Zengi’nin ölümünü fırsat bilen Tel Başer’deki Haçlı ordusunun komutam II.Joscellin, Edessa’yı (Urfa) kuşattı. Nureddin, Haçlı kuşatmasını dağıtmayı başardı. 1147’de Halep bölgesine akınlar yaparak Haçlılar’dan Artah, Kafarlasa (Kafe) ve çevresini aldı.

ikinci Haçlı seferi sırasında 1148’de Filistin’e ulaşan Haçlı ordusu, Temmuz 1148’de Şam’ı kuşattı. Nureddin ve kardeşi Seyfeddin’in orduları Haçlı ordusunun bölgeyi iyi tanımamasından da yararlanarak kuşatmaya son verdiler. Toulouse kontunun oğlu Bertrand’ın el-Arima Kalesi’ni alması üzerine Tripoli (Trablus-Şam) Kontu Raymond, Baalbek’te bulunan Nureddin’e sığındı ve Bertrand da tutsak edildi. Başka bir Haçlı ordusunu Yagra’da bozguna uğratan Nureddin, 1149’da Antakya Haçlı Kontluğu’na yaptığı akmlarla Harım yöresi ve çevresini yağmalatarak Innib Kalesi’ni kuşattı. Dönüşte Harım ve Hamat (Hama) yakınındaki Apame (Famiya) Kalesi’ni aldı. 1151’ de Edessa Kontu Il.Joscellin’i yakalayarak ona bağlı kalelerin birçoğunu ele geçirdi.

Kuzeydeki Haçlı tehlikesini böylece sildikten sonra Filistin ve Lübnan’daki Haçlı orduları üzerinde baskısını yoğunlaştırdı. Mayıs 1153’te Baniyas ve Askalan’a yaptığı saldırı sonuç vermedi. Askalan’a giren Haçlılar Şam’a yönelince, Nisan 1154’te Şam’ daki komutanlarla anlaşması sonucu kent kapıları kendisine açılan Nureddin, haçlı tehlikesini uzaklaştırdı. 1156’da Kudüs Kralı III.Bauodouin’le anlaşarak onun Şam’dan aldığı vergilere son verdi, Harım’ın yarısını boşalttırdı. Kralın anlaşmaya aykırı davranması üzerine Baniyas’ı kuşattı. Temmuz 1158’de Harım’ı alan Haçlılar’a Şeria Irmağı yakınında yenildi.

1159 yılı başlarında Halep’e yönelen bizans imparatoru I.Manuel Kommenos’u anlaşma sağlayarak durdurdu. Kudüs kralıyla yaptığı kısa ateşkes ,sırasında Rakka ve Harran’ı alarak kardeşi Nâsıred-din’e bıraktı. Anadolu Selçuklu Sultam II.Kılıç Arslan’a savaş açtı ama Bauodouin’in Halep topraklarına saldırması üzerine geriye döndü. 1163’te Trablus-Şam Haçlı Kontluğu’na karşı sefer hazırlığı yaparken Hışn el-Akka’da uğradığı beklenmedik bir saldırıdan zorlukla kurtuldu. 1164’te yeni bir orduyla Harım’ı ve Baniyas’ı alarak Şam valisi Şirkuh ve komutanlarından Salâheddin Eyyubî’yi 1168’de Mısır seferine gönderdi.

1173’te Anadolu’daki kimi kasabaları alarak II. Kılıç Arslan’ın ordusuyla Kayseri’de karşılaştı. İki taraf da sonuçta uzlaşmayı yeğledi. Abbasi halifesinin gönderdiği menşurla Musul, el-Cezire, Erbil, Hilat, Suriye ve Mısır hükümdarı ilan edilen Nureddin Zengi, iyi bir komutan, adil bir hükümdar, bilimin ve bilim adamlarının koruyucusuydu. Birincil amacı Suriye ve Filistin’den Haçlılar’ın çıkarılması olduğundan, Ortadoğu’nun siyasi tarihi üzerinde önemli ve belirleyici etkisi olmuştur.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi, ekşi

İlgili Makaleler