Nişancı Nedir, Nişancı Ne Demektir, Nişancı Görevleri

Nişancı

Osmanlılar döneminde, vazife yapan yüksek rütbeli memurlardan birinin adıdır. Osmanlı öncesi müslüman devletlerde “sâhib-i kalem-i ala, Sahib-i divan-ı inşâ, muvakki’ tuğraî, pervâne” gibi isimler verilen bu makam sahibine Osmanlılar “Nişancı” ve gördüğü işten kinaye olarak da “Tevkiî” ismini vermişlerdir. Hükümdarın alâmetlerini taşıyan ferman ve berâtlara Türklerde “nişan” adı verildiğinden bu alâmeti çekmeye izinli makam sahibine de “Nişancı” denilmiştir. Nişancı tâbirinin Osmanlılarda ne zaman kullanıldığı kesin olarak tesbit edilememektedir. Bununla beraber, Fâtih Kanunnâmesinde bu tâbirin geçmesi, onun bir hayli eski olduğunu gösterir.

Onsekizinci asır başına kadar devlet kanunlarını iyi bilmek, ve yeni kanunlarla eskilerini; şer’i ve hukuki kanunları telif etmek kudretini haiz olması icab eden ve divanda bu hususlar hakkında fikir ve mütalaasından istifâde edilen ve hükümdarlara yazılacak nâmeleri, vezirlerin berat ve menşurlarını tahrir veya müsveddelerini tedkik eden nişancı’ya tuğraî de denirdi. Osmanlı devletinin son zamanlarda Nişancı tâbiri terkedilerek yerine “Tevkii Divan-ı Hümâyûn kullanılmaya başlandı.