Neyzen Nedir, Ne Demektir, Anlamı Ünlü Neyzenler

Ney-Zen (frs.b.i.)

Farsça bir terkip olan bu kelime “ney çalan” manâsına gelmektedir. Arabçası olan “nâyî’ kelimesi de eskiden çok kullanılmış, şimdi ise bırakılmıştır. Mevlevi âyininde, mutrıpta, Kudümzenbaşının idâre ettiği, birkaç çeşit ney de bulunur. Bunları idare edene “ser-neyzen, sernâyî, neyzen-başı” denir ve her dergâhın neyzen-başısı, mühim sanatkârlardan seçilirdi. Aslında Mevlevî mutrıbında yalnız âyin-hân ve kudümzen, ile neyzenler vardı. Sonraları diğer bazı sazlar da dahil edilmiştir. Türk musikisinde ün yapmış neyzenlerden başlıcaları şunlardır: Şeyh Yusuf Dede (ölm.1670), Kutb-ı Nâyî Şeyh Osman Dede (ölm.1730), Şeyh Mustafa Nakşî Dede (ölm.1854), Kazasker Mustafa İzzet Efendi (ölm. 1876), Şeyh Hüseyin Fahreddin Dede (ölm.1911), Süleyman Erguner (ölm.1953) Neyzen Tevfik ve Niyâzi Sayın.