Nevres Osman Kimdir, Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği, Hakkında Bilgi

NEVRES OSMAN (1820-1876)

Osmanlı Divan şairi. Mersiye ve şarkılarıyla tanınmıştır.

Sakız Adası’nda doğdu, 6 Şubat 1876’da İstanbul’ da öldü. Doğum tarihi kesin olarak bilinmiyor. Rum asıllı bir köleydi. 19.yy şairlerinden Abdürrezzak Nevres’ten (Nevres-i Kadim) ayırmak için Nevres-i Cedid diye de anılır. Bağdat ve Şam valisi olan şair Ali Rıza Paşa’nın adamlarından Süleyman Efendi onu küçük yaşta satın aldı, paşanın hizmetine verdi. İyi bir öğrenim gören Nevres, Fars dilini ve edebiyatını öğrendi. Ali Rıza Paşa’nın ölümüne değin onun kâtipliğinde bulundu.

1848’de İstanbul’a geldi, Hariciye Mektubi Kalemi’ne devam etti. Müşir Abdülkerim Nadir Paşa’nın yanma girdi. Onunla birlikte Bağdat’a gitti. Bir süre sonra, 1858’de Irak ve Hicaz orduları muhasebeciliğine atandı. Abdülkerim Nadir Paşa’nın 1872’de II. Ordu müşirliğine getirilmesinden sonra, Nevres Osman aynı görevle Bağdat’tan Şumnu’ya gitti. Bağdat’ taki bazı askeri memurlar arasında bir para meselesi yüzünden yürütülen soruşturmada Nevres de suçlu görülerek görevinden alındı. Bu suçlamadan duyduğu üzüntüyle akli dengesini kaybetti. Bir süre sonra iyileşti, ancak hastalığı ikinci kez tekrarlayınca kurtulamayarak öldü.

Divan’ı Ziya Paşa’nın giriş yazısı ve Yusuf Kâmil Paşa’nın para yardımıyla basıldı. Türkçe şiirlerinin yanında ele geçen Arapça şiirleri, Farsça bir iki düzyazısı ile eksik, düzeni bozuk ve baskı yanlışlarıyla dolu bir mesnevisi vardır. Ayrıca küçük bir mesnevi olan Destar-ı Hayâl ile Abdülkerim Nadir Paşa ve Ali Rıza paşaların mektupları, bunlara verilen yanıtlar ile kendi mektuplarının yer aldığı Eser-i Nadir Mecmuatü’t-Tarab alâ Lisâni’l-Edeb adlı yapıtları da vardır.

Nevres, içinde Kerbela’nın betimlemeleri bulunan mersiyeleri, çoğu bestelenmiş şarkıları ile tanınmıştır. Nedim, İzzet Molla, Ali Rıza Paşa, Kâzım Paşa ve Ziya Paşa’ya tahmis ve nazireler yazmıştır. Ziya Paşa’nın Harâbât’ma, Nevres’in şiirlerinden çok örnek alması, Namık Kemal’le arasında tartışmalara yol açmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Destar-ı Hayâl, 1872; Divan, 1873; Eser-i Nadir Mecmuatü’t-Tarab alâ Lisâni’l-Edeb, t.y.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi