Necmeddin Bammat Kimdir, Hayatı, Eserleri

Necmeddin Bammat, (1922-1985) İslâm dünyasının tanınmış fikir adamı ve diplomatlarından.

Yaşamı

8 Aralık 1922’de Paris’te doğdu. As­len Dağıstanlı olan ve bir süre Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Dışişleri bakanlı­ğı yapan Haydar Bammafın oğludur. Or­ta öğrenimini Paris’te Buffon Lisesi ve Chailly-sur-Lausanne’daki Ecole Nouvelle’de, yüksek öğrenimini de Lozan Üni­versitesi Hukuk Fakültesi’nde yaptı. Da­ha sonra aynı üniversiteden doktora ala­rak 1947’ye kadar Sorbon Üniversitesi’n-de Roma hukuku dersleri verdi. İslâmî konular üzerindeki çalışmalarına 1947-1952 yılları arasında Cambridge Üniver­sitesi Trinity College ve Ezher Üniversi-tesi’nde, daha sonra da Paris’teki Doğu Dilleri Enstitüsü’nde ve Fran­sız Koleji’nde devam etti.

İlk resmî görevine 1948’de Birleşmiş Milletler Teşkilâtı’nda başladı. Cenev­re’deki Milletlerarası Kızılhaç Konferansı’na Afganistan temsilcisi olarak katıl­dı (1949). Aynı yılın eylül ayından itiba­ren UNESCO kadrosuna girdi ve sırasıy­la 1949-1954 yılları arasında Hukuk Da­nışmanlığı Bürosu’nda yetkili memur, 1954-1958 arasında Arap. Ortadoğu ve Doğu Avrupa ülkeleriyle diplomatik iliş­kiler sorumlusu, 1960’tan 1964 yılına ka­dar UNESCO Doğu-Bati proje koordina­törlüğü, 1964-1967 yılları arasında beşe­rî bilimler direktörlüğü, 1970-1974 ara­sında kültürel işler direktörlüğü, 1975-1979 yılları arasında da kültür ve komü­nikasyon genel direktör yardımcısı danış­manlığı görevlerinde bulundu. UNESCO’-daki görevine ek olarak 1976’dan itiba­ren İslâm Konferansı Teşkilâtı’nin Paris temsilciliği görevini de yürüttü. Ayrıca İnsan Hakları İslâmî Deklerasyonunu Ha­zırlama Komitesi’nde yer aldı ve İslâm Konferansı Teşkilâtı genel sekreter yar­dımcısının yanında kültürel kimlik işleri müşaviri olarak çalıştı. Bunlardan baş­ka İslâm Konferansı Teşkilâtı’nın İstan­bul’daki alt kuruluşları olan İslâm Ta­rih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) ile İslâm Kültür Mirasını Koru­ma Komisyonu ‘nun bazı çalışmalarına aktif olarak katıldı.

1977’de Paris ve daha sonra Sorbon üniversitelerinde İslâm medeniyeti ve sosyoloji sahalarında dersler vermeye başladı. Fransızca. İngilizce, Rusça, Al­manca. İspanyolca, İtalyanca’ya hâkimi­yeti yanında klasik Arapça, Farsça, Türk­çe ve Japonca’yı da belli ölçüde bilen Bammat çok geniş bir kültüre sahipti. İlmî çalışmaları ile İslâm kültürüne önemli katkılarda bulunarak İslâm me­deniyeti. İslâm sanatı ve mimarisi, şe­hircilik ve çevre bilimleriyle ilgili konu­larda yazılar yazdı ve konferanslar ver­di. Önce Afganistan tâbiiyetinde iken 1979’da Ruslar’in Afganistan’ı işgal et­meleri üzerine Pakistan vatandaşlığına geçti. Ölümünden kısa bir süre önce ka­leme aldığı vasiyetiyle dedesinden ve babasından kalan, ayrıca kendi gayretiy­le meydana getirdiği özel kütüphanesi­ni İstanbul’daki İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi’nin Yıldız Sa-rayı’ndaki kütüphanesine bağışladı. Mer­kez tarafından bu kitaplara ait özel bir katalog hazırlanmıştır.

Sıcak bir kişiliğe ve kuvveti! bir karak­tere sahip olan Necmeddin Bammat İs­lâm’a hizmet için doğudan batıya, ku­zeyden güneye koşarak İslâmiyet’le il­gili hemen hemen bütün milletlerara­sı konferanslarda faaliyet gösterdi. 15 Ocak 1985’te vefat etti, 24 Ocak’ta Pa­ris’te babasının kabrinin bulunduğu Bo­bigny Müslüman Mezarlığı’na gömüldü.

Eserleri

Necmeddin Bammat’ın ya­yımlanmış belli başlı eserleri şunlardır: Aspects de î’art Musulman; Themes et Rythmes dans la Htteratu-re de l’Isîam; Visages de llslam, Haydar Bammafa ait olan bu eserin bir bölümünü yazmıştır); The Status of Science and Technology in Isiamic CivilisaÜon; L’Orient dans un Miroir (Paris, ts.); La Mecque et Medine Aajourd’hui. Daha önce yayımlanma­mış bazı konuşma ve makalelerini içine alan Et l’Oiseau lui-meme en Ğtendant ses ailes… ve CitĞs de l’Is-İam iParis 19871 adlı eserleri ölümünden sonra neşredilmiştir, Ayrıca Fransız te­levizyonuna islâm medeniyetiyle ilgili ola­rak hazırladığı bir dizi programla da bü­tün Avrupa’nın ilgisini bu konu üzerine çekmiştir.