Edebiyat

Naili Kimdir, Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği

Nailî. Divan şâiri (D. ? İstanbul — 1666).

Yaşamı

17. yüzyıl  İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mustafa Çelebi’dir. Bazı tezkirelerde Pirîzâde diye geçer.
Devlet memurluğu yapmıştır.

Edebi Kişiliği

Divan Edebiyatı’nda bilhassa gazelleriyle kendisine bir yer edinmiştir. Sebk-i Hindinin edebiyatımızdaki en büyük şairidir. Şiirlerini mükemmeliyete eriştirmekte, kelimeleri seçerek kullanmada, anlatmak istediğini en kısa yoldan ye kusursuz bir şekilde anlatmakta usta bir şâirdi. Nef’i’nin ve Neşatî’nin tesirinde kaldı. Ahenge önem verdi ve Divan Edebiyatı’nın ortak mazmunlara yeni manâlar yükleyerek kullandı. Sanatıyla kendisine rahat bir hayat temin edememiş olması, orta halli bir memuriyetle geçimini sağlaması,bir ara sürgün hayatı yaşamsı yüzünden şiirlerinde bir bedbinlik vardır. Şiirlerinin üslup ve ifadesine çok itina göstermiş, kusursuz ve güzel söylemeye önem vermiş olan şair, kelimeleri dikkatle seçerek yerli yerinde kullanmış, duygu ve düşüncelerini sözüne söz katılmayacak bir biçimde ve en ahenkli bir ifade ile vermeye çalışmıştır. Zamanının şâirlerine tesir ettiği gibi, daha sonraki şâirlerden Nedim, Şeyh Galib üzerinde etkisi oldu, Tanzimat devri divan şâirlerinden Leskofçalı Galib, Hersekli Arif Hikmet, Yenişehirli Avnî ve şiir hayatının başlangıcında Namık Kemal Naiiî gibi şiir yazmaya çalışmışlardır, Naili’nin Yahya Kemal’e kadar uzanan bir tesiri vardır.

Eserleri

Tek eseri divanıdır. Bu eser Doç. Dr. Haluk İpekten tarafından yeni yazı ile neşroldu (1970). Muharrir, ayrıca. Nailî hakkında Nailî-i Kadîm Hayatı ve Edebi Kişiliği adlı bir eser de hazırladı.