Mute Savaşı Tarihi, Nedenleri, Sonuçları, Hakkında Bilgi

Mûte Savaşı. Müslümanların Suriyeli hırîstiyan Araplar ve Bizans ordusuyla yaptığı ilk savaş (8/629).

Mûte, Lût gölünün güneyinde Kerek’e 11, Kudüs’e 80 km. uzaklıkta geniş tarım arazilerine sahip bir yerdir. Burada yapı­lan savaş Hz. Peygamber katılmadığı için bir seriyye olmakla birlikte bazı kaynaklar­da “gazve, ba’s (ordu), yevm”, Resûl-i Ekrem’in orduyu gönderirken üç kumandan tayin etmesinden dolayı da “ceyşü’l-üme-râ” (ba’sü’l-ümerâ) diye de adlandırılmıştır,

Gassânî-hıristiyan Araplan’nın reislerin­den Şürahbîl b. Amr’ın, Resûlullah’ın bir mektubunu Busrâ-Filistin valisine götür­mekte olan Haris b. Umeyr’i öldürerek ka­bileler ve devletler arası bir teamülü boz­ması Hz. Peygamber’! ciddi bir tavır alma­ya şevketti. Hemen bir ordu hazırlığına gi­rişen Resûl-i Ekrem kısa zamanda ortaya çıkan 3000 kişilik kuvvetin kumandanlığı­na sırasıyla Zeyd b. Harise, Ca’fer b. Ebû Tâlib ve Abdullah b. Revâha’yı getirdi. Bun­lardan biri şehid olduğu takdirde diğeri kumandayı ele alacaktı; hepsi şehid dü­şerse müslümanlar kendi aralarından bi­rini kumandan seçeceklerdi. Hz. Peygam­ber ordunun elçinin öldürüldüğü yere ka­dar ilerlemesini, oradakileri İslâmiyet’e da­vet etmelerini, kabul ettikleri takdirde sa­vaşmamalarını emretti. Bu arada çocuk­ları, kadınları, yaşlıları, manastırlara çekil­miş insanları öldürmemelerini, hurmalık­lara zarar vermemelerini, ağaçları kesme­melerini, binaları yıkmamalarını tembih etti. Bazı rivayetlerde Resûl-i Ekrem’in müslüman olmadıkları takdirde cizye teklif edilmesini istediği kaydedilmektedir. Ancak bu tarih­te cizye âyeti [Tevbe 9/29] henüz nâzil olmadığından bu rivayet doğru değildir.

Ordu Medine’den ayrıldıktan sonra ku­zeye doğru ilerleyip Vâdilkurâ’ya ulaştı. Şü­rahbîl b. Amr, müslumanlann gelmekte ol­duğunu öğrenince kardeşi Sedûs’u bir ordunun başında onlara karşı gönderdi. Sedûs yapılan savaşta öldürül­dü. Bunun üzerine Şürahbîl kaleye sığın­dı. Müslümanlar Maan’a vardılar. Orada ordugâh kurup konakladıkları sırada Bi­zans İmparatoru Herakleios’un kumanda­nı Theodoros’un ordusuyla karşılaştılar. Şürahbîl kumandasında hıristiyan Arap ka­bilelerinin de katıldığı bu ordunun 100.000 veya 200.000 kişiden oluştuğu rivayet edil­mektedir.