Mutasım Kimdir Hayatı Dönemi

Mu’tasım, Billah (Ebû Ishak Muhammed, (D. 794 – Ö. 5 Ocak 842) sekizinci Abbasi halifesi. Harun Reşid’in Mâride adlı cariyesinden olma küçük oğlu. 833’te kardeşi Memun’un yerine tahta geçti.

Halifeliğinden önce Abbasi İmparatorluğu’na karşı tertib edilen seferlere katılmış, ayrıca Mısır’ın idaresi de ona bırakılmıştı. Kardeşi Me’mun’un ölümü üzerine hilafet makamına geçti (9 Ağustos 833). Bizans imparatoru Teophilos ile mütareke imzaladıktan sonra Hindistan’dan gelerek Basra – Vasıt arasına yerleşmiş olan ve yağma ve tahribatta bulunan Zutlara karşı asker sevketti. Halifeliği sırasında Mu’tasım’ı meşgul eden en mühim meselelerden birisi de 23 yıl süren Bâbek hadisesidir. Halife Mu’tasım, Afşin adlı bir Türk kumandanı sayesinde onu bertaraf etmiştir. Mu’tasım çeşitli huzursuzluklar sebebiyle hilafet merkezini H.220/835’te Bağdad’dan Samarra’ya nakletti. 838’de bizzat komuta ettiği bir orduyla Bizans üzerine yürümüş imparator Theophilos kaçmaya mecbur kalmış, Mu’tasım Amorium (Afyon-Emirdağ- Hisarköy)’u alıp her tarafı yakıp yıkmış ve halkını esir etmiştir. Mu’tasım 18 Rebiülevvel 227/5 Ocak 842’de Samarra’da vefat etmiştir. Halife, orduda Arablardan çok Türklere önem vermiştir. İlmî faaliyetler halife Me’mun devrine nazaran büyük çapta gerilemiştir. Mutezilî düşünceyi paylaşanları destekleyen Mu’tasım, bu fikirleri kabul etmeyenlere karşı çok sert muamele etmiştir.

Mutasim’in hilafeti sırasında Abbasi imparatorluğunun bölünmesi hızlandı. Irak ve Suriye Arap olarak karekterini korudu. Horasan ve kuzey doğu gittikçe İranlı karekteri almaya başladı.

Memun’un ünlü generali Tahir, çocuklari ve ahvadı yarı özerk Tahiriler devleti olarak Horasan, Fergana, Herat ve Maveraünnehir eyaletleri valilikleri ellerine aldılar.

Kuzey Afrika’nın batısında, İfrikiye‘de kurulan Aglebiler devleti teorik olarak Abbasi halifelerine bağlı olmakla beraber özerk idi ve Sicilya’yı ellerine geçirdiler.