Mutafzade Ahmed Efendi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Mutafzade Ahmed Efendi (ö. 1883) Zâkir ve dinî eserler bestekârı.

Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Tahsilini İstanbul medreselerinde yap­tıktan sonra kadı naibi olarak çeşitli yerlerde, bir müddet de Gelibolu’da bu­lundu. Hayatının büyük bir kısmını Üs­küdar Bulgurlu’daki köşkünde geçirdi. Sünbüliyye tarikatına intisap ederek Ko­ca Mustafa Paşa Hankahı’nda uzun yıl­lar zâkirlik yaptı. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhi Osman Selâhaddin Dede’ye de intisabı bulunan Ahmed Efendi, 1846’da mûsikideki hocası Hammâmîzâde İsma­il Dede Efendi ile birlikte hacca gitti. 1868’de Mısır mevleviyetine tayin edildi (bu tayin için Yûsuf Kâmil Paşa’nın Mısır hidivi İsmail Paşa’ya yazdığı tavsiyenâmenin sureti için bk. İbnülemin, s. 32-331. Bu göreve tayininden ölümüne kadar ge­çen zaman içerisindeki hayatıyla ilgili herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. 13 Aralık 1883’te İstanbul’da vefat etti.

İlmiye sınıfının önde gelenleri arasın­da yer alan Ahmed Efendi, bir süre Sad­razam Alî Paşanın imamlığını yapmış, ancak asıl şöhretini dinî besteleri ve bu sahadaki Seracılığı ile kazanmıştır. Zâkirliği sırasında bilhassa okuduğu durak ve mersiyelerle şöhret bulmuştur. Mû­sikideki hocası İsmail Dede Efendi’nin en seçkin ve sadık talebelerindendi. Hac yolculuğunda hocasını yalnız bırakma­mış, onun Mina’da vefatı sırasında da yanında bulunmuştu. Çok kuvvetli bir hafızaya sahip olan Ahmed Efendi, De­de Efendi’nin meşkettiği bütün eserleri öğrenmiş ve talebelerine de öğretmiş­tir. Ayrıca Nâyî Osman Dedenin beste­lediği mi’râciye’nin neva bahri ile mevlid bestelerinin unutulmak üzere oldu­ğunu görüp dileyenlere bu eserleri öğ­retmek istemiş, ancak kimse buna ilti­fat etmediğinden Türk dinî mûsikisinin bu eşsiz eserleri bugün unutulmuştur. Yetiştirdiği talebeler arasında, Said Pa­şa İmamı diye meşhur olan mevlidhan Hasan Rızâ Efendi (ö. 1890), mersiyehan Hüseyin Tevfik Efendi (ö. 1906), Şeyh Hüseyin Fahreddin Dede (ö 1911) ve Şeyh Said Özok (ö 1945) en tanınmışla­rıdır. Bestelediği eserlerden günümüze sadece iki ilâhi ve bir şarkı ulaşmıştır.

Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi