Müsebba Nedir, Ne Demektir Tanımı (Edebiyat Kavramları Sözlüğü)

Müsebba (Ar. s.)
edebiyat-sozlugu/kursun_kalem_4″ 115″ 53″

Seb’ kökünden gelir ve yedili, yedi kısımdan meydana gelen demektir.

Divan Edebiyatı’nda ise her bendi, yedişer mısrâdan meydana gelen musammatlar bu adla tanınır. Müsebba’ nazım şeklinin her bendinin ilk beş mısrâı kendi arasında, son iki mısraı da ayrıca kafiyeli olur veya sondaki iki mısra her bendde aynen tekrarlanır. Bundan başka, bir gazelin her beytine aynı vezinde ve tek sayılı mısrâıyla aynı kafiyede beş mısra ilave etmekle ortaya çıkan nazım şekline de bu ad verilir.

Kafiye şekilleri müsebba-‘i müzdeviç (müzdeviç müsebba’) Müsebba’-i mütekerrir (müiekerrir müsebbba’) diye ikiye ayrılır. Müzdeviç müsebba’nın kafiye şeması:

aaaaaa bbbbbaa cccccaa

ilk beyitin sonundaki mısra diğer beyitlerin sonunda tekrarlanmaz.

Mütekerrir müsebba’nın kafiye şeması:

I.    tip: aaaaaaA bbbbbbA ccccccA

II.    tip: aaaaaaAA bbbbbAA cccccAA

Müsebba’ edebiyatımızda çok az kullanılmıştır. Müzdeviç şekli hemen hiç görülmez. En çok nakaratla bağlanan mütekerrir şekline rastlanır.

Hayreti (ölm. 1534), Fevri (ölm. 1570), Rûh-i Bağdadî (ölm. 1605), Esrâr Dede (ölm. 1797), Enderunlu Vasıf (ölm. 182.4), birer müsebba’ yazmışlardır, örnek: