Sosyoloji
Münevver Ayaşlı – Teşrinisani ve Ötesi
Münevver Ayaşlı – Teşrinisani ve Ötesi
Osmanlı İmparatorluğunun
Yüzyıllık Hikâyesi
Yüzyıllık Hikâyesi
Bizim için 19. asır, bir endişeler ve korkular asrı
olmuştur.
olmuştur.
19. asırda korktuklarımızın hepsi 20. asırda başımıza geldi.
19. asır aydınlarının hemen hepsi cumhuriyetçi idiler.
Memlekette nüfuzu ve tesiri olan bir güruh, memleket
düşmanlarının bilmeyerek adamı ve beşinci kolu vazifesi görüyorlardı. (s. 19)
düşmanlarının bilmeyerek adamı ve beşinci kolu vazifesi görüyorlardı. (s. 19)
Vahhabî mezhebi, 1730 tarihinde tesis ve 1737 senesinden
itibaren de neşrolunmaya başlanmıştır.
itibaren de neşrolunmaya başlanmıştır.
Vehhabî olmayan bütün Müslümanlar müşrik sayılmış ve canları
ile malları helal edilmişti. (s. 21)
ile malları helal edilmişti. (s. 21)
İbni Suûd’un, bu yeni mezhebi 1745’te kabul ettiğinden
bahsedilir. Suûdi Arabistan hanedanı bu sülaledendir.
bahsedilir. Suûdi Arabistan hanedanı bu sülaledendir.
Yeniçeri Ocağının imha ve ilgası, Haziran 1826
1829 Yunan devletinin teşekkülü,
1830 Cezayir’in Fransızlar tarafından işgali, aynı sene
Sırbistan’ın muhtariyeti.
Sırbistan’ın muhtariyeti.
(Yeniçeri ocağının ilgasından istifade eden) Mısır Valisi
Mehmed Ali ve oğlu Konya’ya kadar gelebilmişti…
Mehmed Ali ve oğlu Konya’ya kadar gelebilmişti…
Ve nihayet Hünkâr İskelesi Muahedesi… (s. 36)
30 Teşrinisani 1853, Sinop Baskını
Rus donanması şehri ateşe tutmuş…
3 Kânunusani 1854 Salı günü İngiliz ve Fransız
donanmalarının Boğaziçi’nden Karadeniz’e hareketleri. (s. 49)
donanmalarının Boğaziçi’nden Karadeniz’e hareketleri. (s. 49)
Mahmud Nedim Paşa devlet idaresini Rus nüfuzu altında
bırakmıştır. (s. 53)
bırakmıştır. (s. 53)
Kavalalı Mehmed Ali’nin torunu Mısırlı Mustafa Fazıl Paşa
etrafında toplanmış olan Yeni Osmanlılar, onun aylıklı adamları olmuşlardır.
etrafında toplanmış olan Yeni Osmanlılar, onun aylıklı adamları olmuşlardır.
Bunlar kimlerdir?
Namık Kemal, Ziya Paşa ve Şinasi… (s. 67)
Yeni Osmanlılar cemiyetinden tam sekiz sene evvel 1857’de
Türkiye’de mason locaları açılmış…
Türkiye’de mason locaları açılmış…
Yeni Osmanlılar cemiyetinin bütün azaları masondu (…) tıpkı
İttihat ve Terakki cemiyetinin azalarının olduğu gibi. (s. 69)
İttihat ve Terakki cemiyetinin azalarının olduğu gibi. (s. 69)
30 Mayıs 1876 Salı günü, Sultan Abdülaziz Han, hal’
edilmiştir.
edilmiştir.
Sultan Aziz “Erkân-ı erbaa” denilen dört kişinin şahsi kin
ve garazından dolayı tahtından indirilmiştir.
ve garazından dolayı tahtından indirilmiştir.
Mütercim Rüştü Paşa
Serasker Hüseyin Avni Paşa
Midhat Paşa
Dördüncüsü de Şeyhülislam Hasan Hayrullah Efendi (s. 78-79)
Çerkez Hasan Vak’ası
Midhat Paşa’nın konağında
Hüseyin Avni Paşa’yı iki kurşunla göğsünden ve karnından
vurmuştur.
vurmuştur.
Reşid Paşa’ya bir kurşun sıktıktan sonra gırtlağını keserek
işini bitirmiştir. (s. 118-119)
işini bitirmiştir. (s. 118-119)
Sultan Aziz’in intikamını alan Hasan Bey, halk arasında
milli bir kahraman gibi takdir edilmiş… (s. 120)
milli bir kahraman gibi takdir edilmiş… (s. 120)
Sultan II. Abdülhamid Han, bilhassa Bab-ı Ali’den ve devlet
adamlarından daima şüphe etmiş ve işte bundan dolayı devlet idaresini sarayda
toplamıştır. (s. 128)
adamlarından daima şüphe etmiş ve işte bundan dolayı devlet idaresini sarayda
toplamıştır. (s. 128)
93 Harbi
Midhat, Damat Mahmud ve Edhem Paşaların afvedilmez bir inad
ve ısrarla devletin başına getirdikleri bir beladır. (s. 142)
ve ısrarla devletin başına getirdikleri bir beladır. (s. 142)
Bizce Ali Suavi hakkında tetkikler derinleştikçe kendisinin
düpedüz bir İngiliz ajanı olduğu meydana çıkmaktadır. (s. 169)
düpedüz bir İngiliz ajanı olduğu meydana çıkmaktadır. (s. 169)
Ermeni olayları (s. 180)
Ermenilerin istediği altı şehir, Vilayat-ı Sitte; Erzurum,
Van, Bitlis, Diyarbakır, Ma’muretü’l-Aziz, Harput ve Sivas.
Van, Bitlis, Diyarbakır, Ma’muretü’l-Aziz, Harput ve Sivas.
1 Teşrinisani 1922 / 11 Rebiyülevvel Çarşamba
Büyük Millet Meclisinin neşrettiği iki maddelik bir kanunla
saltanat lağvedilmiştir. (s. 203)
saltanat lağvedilmiştir. (s. 203)
Timaş Yayınları
2002