Mümtaz Turhan Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Hakkında Kısa Bilgi

Mümtaz TURHAN Sosyolog ve psikolog (Erzurum 1908-İstanbul 1969).

Ortaöğrenimini Kayseri ve Bursa liselerinde yaptıktan sonra 1928’de psikoloji öğrenimi için Almanya’ya gitti. 1934’te İstanbul Üniversitesi psikoloji doçentliğine atanan Mümtaz Turhan, 1940 yıllarında gittiği İngiltere’de toplumsal psikoloji akımının etkisinde kaldı. 1946’da profesörlüğe yükselen Turhan’ın son görevi deneysel psikoloji profesörlüğüydü.

Mümtaz Turhan Kültür değişmeleri (1951) adlı yapıtında, bugünün toplumsal psikolojisinin en önemli konusu saydığı kültür değişmelerinin etkenlerini gözden geçirir. Bir kültür etkisinin ne derecede değişmeyi doğurabileceğini incelemek için kültür antropolojisi esaslarına dayanarak bir köy topluluğu üzerinde araştırmalar yapar. Araştırmalarına konu olan köyler Horasan, Azap, Ardos, Zara ve Zarnak adındaki Erzurum köyleridir. Mümtaz Turhan bu yoldaki araştırma ve incelemeleriyle «Mesleki içtimai> akımına uygun bir sosyoloji görüşüne katılmış oluyordu. Maarifimizin ana davalarinda, bugün Türkiye’de uygulanmakta olan milli eğitim sistemine karşı çıkan Mümtaz Turhan, geri kalmışlığımızın nedenini okur-yazar azlığında aramamak gerektiğini, köy enstitüleri kurmanın ve ilköğretimin yayılmasına çalışmanın yarar sağlamayacağını, asıl eksiğimizin, ülkenin iş ve yönetim dallarında ihtiyaç duyulan uzmanlar olduğunu, yoksunluğumuzun da okur-yazar azlığından değil, gerçek aydın azlığından ileri geldiğini öne sürer. Mümtaz Turhan’ın bunlardan başka, Atatürk devrimleri üzerine bir broşürü ve Garplılaşmanın neresindeyiz? (1961) adlı bir yapıtı vardır. Bu yapıtında yazar, Türkiye için tek kurtuluş yolunun batılılaşmak olduğunu savunur.