Muktedir-Billah Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Ebü’l-Fazl el-Muktedir-Billâh Ca’fer b. Ahmed el-Mu’taztd-Billâh el-Abbâsî (ö. 320/932) Abbasî halifesi (908-932).

22 Ramazan 282’de (14 Kasım 895) doğdu. Halife Mu’tazıd-Billâh’ın oğlu olup annesi Türk asıllı Seyyide Şağab Hatun’-dur. Halife Müktefî-Billâh’ın hastalığı ağırlaşınca Vezir Abbas b. Hasan el-Cercerâî yerine kimin getirileceği konusunda divan kâtipleriyle istişare etti ve görüşmeler so­nunda Müktefî-Billâh’ın kardeşi Ca’fer, Muktedir- Billâh lakabıyla halife ilân edildi.[13 Zilkade 295/ 14 Ağustos 908] Bunda Müktefî-Billâh’ın Ölüm döşeğindeyken ye­rine Ca’fer’i vasiyet etmesinin önemli rol oynadığı söylenebilir.

Halifenin yaşının küçüklüğünden istifa­de edip devleti tek başına yönetmeye baş­layan Vezir Abbas, bir süre sonra Muktedir’in yerine Ebû Abdullah Muhammed b. Mu’temid-Alellah’ı halife yapmaya karar verdi ve kendisiyle mektuplaşarak anlaş­maya vardı. Planını gerçekleştirebilmek için Sâmânî hükümdarının hâcibi Pars’ı (Bars) yardıma çağırdı. Ancak bu sırada Ebû Abdullah Muhammed ile Sâhibü’ş-şurta İbn Amraveyh arasında anlaşmaz­lık çıktı. Muhammed b. Mu’temid öfkele­nip felç geçirdi ve ertesi gün vefat etti. Böylece Muktedir’! hilâfetten uzaklaştırma çabalarının ilki sonuçsuz kaldıysa da Vezir Abbas’m bu husustaki çalışmaları sona er­medi. Başta kendisi olmak üzere ileri ge­len devlet adamları, kumandanlar, kadı ve kâtiplerin çoğu Abdullah b. Mu’tez-Billâh’ı halife yapmak istiyordu. Bu konuda ken­disiyle görüşüp onayını aldılar ve iktidar değişikliğini kan dökmeden gerçekleştir­meye karar verdiler. Ancak vezir, kısa bir süre sonra Muktedir’in hilâfette kalması­nın kendi çıkarları açısından daha doğru olacağını düşünmeye başladı. Bunun üze­rine kumandanlardan Hüseyin b. Ham­dan b. Hamdûn, Bedr el-A’cemî ve Vasıf b. Süvâr Tekin veziri öldürüp ertesi gün Muktedir-Billâh’ı hallederek yerine İbnü’l-Mu’tezz’i Murtazî-Billâh [Râzî-Billâh. Muntasıf-Billâh] lakabıyla halife ilân ettiler.[21 Rebîülevvel 296/ 18 Aralık 908] Ebû Ab­dullah İbnü’l-Cerrâh da vezir oldu.

Her tarafa mektuplar yollayıp halife ol­duğunu bildiren İbnü’l-Mu’tez. Muktedir-Billâh’a da haber göndererek yerini terketmesini istedi. Muktedir, hazırlıklarını tamamlayıp hilâfet merkezinden ayrılmak üzereyken yakın adamlarından bir kısmı karşı koymayı teklif etti. Cesaretlenen Muk­tedir taraftarlarını silâhlandırdı. Onların daha güçlü olduğunu gören İbnü’l-Mu’tez veziri Muhammed b. Dâvûd b. Cerrah ile birlikte Bağdat’tan ayrıldı. Bu olaylar sıra­sında Bağdat çapulcular tarafından yağ­malandı. Bir süre sonra nüfuzlu kuman­dan Munis el-Muzaffer’in desteklediği Muk­tedir-Billâh tekrar halife ilân edildi. Muk­tedir, İbnü’l-Furât el-Âkülfyi vezir, Munis el-Muzaffer’i sâhibü’ş-şurta tayin edip Bağdat’ta düzeni sağlamaya çalıştı.