Tarihi Şahsiyetler

Muizzüddevle Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Ebü Hüseyn Ahmed b. Ebî Şücâ’ Büveyh b. Fennâ Hüsrev ed-Deylemî (ö. 356/967) Irak Büveyhîleri’nin kurucusu ve ilk hükümdarı (945-967).

303 (915-16) yılında doğdu. On dokuz yaşında iken ağabeyi İmâdüddevle Ebü’l-Hasan Ali tarafından İlyâsîler’in idaresin­de bulunan Kirman’ı zaptetmekle görev­lendirildi. Bölgeyi direnişle karşılaşmadan ele geçirdiyse de orada Büveyhî hâkimiye­tinin peK kolay kurulamayacağını düşü­nen Ebü’l-Hasan Ali’nin emriyle geri çekil­mek zorunda kaldı. 326’da (938), Emîrülümerâ İbn Râik ve kumandan BeckenVe karşı İmâdüddev-le’den yardım isteyen Ebû Abdullah el-Berîdî’ye destek vermek üzere Hûzistan’a gönderildi. Beckem’i mağlûp eden Ebü’l-Hüseyin Ahmed, Ahvaz’a hâkim olduktan sonra Berîdîier’i etkisiz hale getirip bölge­de Büveyhî hâkimiyetini kurdu. Böylece Hûzistan’ı yönetmeye başlayan ve burayı, gücünü büyük ölçüde yitirmiş olan Abbâ-sîler’in elindeki Irak’a yapacağı askerî ha­reketler için bir üs olarak kullanan Ebü’l-Hüseyin Ahmed, önceleri Basra ve Vâsıt gibi Güney Irak şehirlerine başarısızlıkla sonuçlanan birçok sefer düzenledi. Başa­rısızlıkların sebebi Bağdat’ta Türk asıllı Emîr Tüzün’ün emîrü’l-ümerâlık mevkiin­de bulunması idi. Tüzün’ün ölümü ve ye­rine geçen İbn Şîrzâd’ın selefinin yetenek­lerine sahip bulunmaması, ayrıca bu sıra­da Vâsıt Valisi Yinâl’ın taraf değiştirerek kendisine tâbi olması, Ebü’l-Hüseyin Ahmed’in hiçbir direnişle karşılaşmadan Bağ­dat’a girip iktidarı ele geçirmesine fırsat verdi.[11 Cemâziyelevvel 334 / 19 Aralık 945] Ebü’l-Hüseyin Ahmed, Halife Müs-tekfî-Billâh’ın huzuruna çıkarak biat et­ti ve halife ona Muizzüddevle, kardeşleri Ebü’l-Hasan Ali’ye İmâdüddevle, Ebû Ali Hasan’a da Rüknüddevle lakaplarını ver­di. Halife tarafından emîrü’I-ümerâ tayin edilen Muizzüddevle, kırk gün sonra ken­disine komplo düzenlediği suçlamasıyla halifeyi tahttan indirip gözlerine mil çekti­rerek yerine Muktedir-Billâh’ın oğlu Ebü’l-Kâsım Fazl’ı Mutî’-Lillâh unvanıyla tahta çıkardı.

Muizzüddevle, Bağdat’a yerleşmesinden ölümüne kadar geçen yirmi iki yıl boyun­ca emîrü’l-ümerâ sıfatıyla burada hüküm sürdü ve bu müddet içerisinde Irak’taki Büveyhî hâkimiyetini kabul etmek iste­meyen Hamdânîler, Berîdîler, Karmatîler ve Vâsıt ile Basra / Şattülarap arasındaki Batîha’da hüküm süren Şâhinîler ile de­vamlı mücadele halinde oldu; bu sırada Basra gibi birçok önemli Irak şehrini ele geçirdi. Batîha’ya düzenlediği bir askerî harekât sırasında hastalanarak Bağdat’a döndü ve 17 Rebîülâhir 356’da (I Nisan 967) öldü. Cenazesi Önce sarayının bah­çesine gömüldü; 358’de (969) Bağdat’ta, Şiîler tarafından mukaddes kabul edilen Kâzımiyye’nin Kureyş Mezarlığı’nda yapı­lan bir türbeye nakledildi. Yerine oğlu Bah­tiyar geçti.

İlgili Makaleler