Muineddin Süleyman Pervane Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

MUİNEDDİN SÜLEYMAN [Pervane] ( ? -1277)

Anadolu Selçuklu devlet adamı. İlhanlılar’a dayanarak yönetimde büyük güç kazanmıştır.

Doğum yılı ve yeri bilinmemektedir. 2 Ağustos 1277’de Sivas yakınlarında öldü. İranlı, Deylemli bir aileden gelmektedir. II.Gıyaseddin Keyhusrev döneminde (1237-1246) vezir olan Mühezzibüddin Ali’nin oğludur. Anadolu Selçuklu Devleti’nin bağımsızlığına son veren 1243’teki Kösedağ Savaşı’ndan sonra, Moğollar’ın hizmetine girdi. Tokat ve Erzincan kentlerini korumakla görevlendirildi. Moğol komutanı Baycu’nun güvenini kazanarak, 1256’da pervane (sultana özel haberleri iletmekle görevli saray adamı) yapıldı. Selçuklu şehzadeleri II.İzzeddin Keykâvus ve kardeşi IV.Rükneddin Kılıç Arslan arasındaki saltanat mücadelesi sırasında gücünü artırdı. 1260’ta, IV.Kılıç Arslan tarafından vezirliğe getirildi.

Muineddin Süleyman, 1262’de, Denizli ve Antalya yöresindeki Türkmenler’i denetim altına almaya çalıştı. 1265’te Trabzon Pontos Devleti’nin eline geçen Sinop’u geri aldı. Aynı yıl yeni İlhanlı (Moğol) Hükümdarı Abaka’ya bağlılığını bildirmek için Tebriz’e gitti. Abaka, Sinop’un yönetimini ona bıraktı. Sinop’un, Muineddin’e verilmesinden hoşnut olmayan IV. Kılıç Arslan, Muineddin’le anlaşmazlığa düştü. Bir İlhanlı birliğinin başında Aksaray’a ilerleyen Muineddin, 1266’da IV.Kılıç Arslan’ı idam ettirdi. Yerine küçük yaştaki oğlu III.Keyhusrev’i getirdi.

Yönetimi tümüyle eline geçiren Muineddin Süleyman, 1272’de Memlûkler’le İlhanlılar arasında bir antlaşma yapılması için çalıştı. Görüşmelerin bir sonuç vermemesi üzerine, 1273’te Birecik’e saldıran İlhanlı ordusuna katılmak durumunda kaldı. Buna karşın Abaka’nın kardeşi Acay’ın Anadolu’da güç kazanmasını istemeyerek, Memlûk Sultanı Baybars ile dostluk kurma girişimlerinde bulundu.

1276’da Tebriz’de bulunduğu bir sırada, Niğde Valisi Mesud b.Hatir, Memlûkler’den yardım isteyerek İlhanlılar’a karşı ayaklandı. Ayaklanmanın bastırılmasına karşın Baybars Anadolu’ya gitmeye karar verdi. 16 Nisan 1277’de, Elbistan Ovası’nda İlhanlı ordusunu kesin bir yenilgiye uğrattı. Memlûk ordusu 21 Nisan 1277’de Kayseri’ye girdi. Baybars’a doğrudan yardımdan kaçman Muineddin Süleyman, III. Keyhusrev’i de yanına alarak Tokat’a çekildi. Baybars’a bir mektup yazarak Kayseri’de kalmasını önerdiyse de yiyeceği azalan Baybars geri çekilmeyi yeğledi. Abaka komutasında Anadolu’ya giren İlhanlı ordusu cezalandırma amacıyla yüz binlerce kişiyi öldürdü. Muineddin Süleyman, bu kez Abaka’ya bağlılığını bildirdi. Buna karşın Elbistan savaşına katılmayarak İlhanlı ordusunun yenilmesine yol açtığı gerekçesi ile suçlanarak öldürüldü.

Ilhanlılar’a dayanarak Anadolu Selçuklu Devleti’ ne egemen olan Muineddin Süleyman, onların Anadolu’nun içişlerine karışmalarını önlemeye çalışmıştır. Baybars’m Anadolu’ya çağrılması olayındaki rolü ayrıntılarıyla bilinmemekle birlikte ölümünden sonra İlhanlılar Anadolu’daki egemenliklerini daha da artırmışlardır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi, ekşi