Muhsin Mehmed Bey (Bandırmalı-zade) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Muhsin Mehmed Bey (Bandırmalı-zade) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Edib ve tarihçi bir zat olup Üsküdarlıdır. Usule göre tahsilini ikmalden sonra devlet kalemlerinde yükseldi. Bir hayli müddet Osmanlı Devletinin Mısır Fevkalade Komiseri Gazi Ahmed Muhtar Paşa’nın maiyetinde birinci katiblik hizmetinde bulundu. Sonradan İstanbul’a nakl olunarak Tevkii-yi Divan-ı Hümayun me’muriyetine, sonra şura-yı Devlet azalığına tayin olundu. 1324 (1906) de irtihal ederek Üskudar’da inadiye Mahallesinde ceddinin yaptırdığı Bandırmalı-Zade Dergahı denilen Celveti Dergahı’na defn edildi.
Basılmış eserleri: (Afrika Delili) ile (Hutut-i Berbaiye Tercemesi) adını verdiği (Hiyeroglif Hattı Tercemesi) ve (Delil-ü Vadi’n-Nil)’dir. Birinci eseri Afrika hakkında lisanımızda yazılan coğrafya kitablarının en büyük ve en istifadelisi olup 769 sayfayı ihtiva etmek üzere 1312 (1894) senesinde Mısır’da basılmıştır. Mısır hakkındaki bilgiler diğer memleketler hakkındaki malumattan beş-on misli daha çoktur. Her kıt’anin tarihi coğrafyasından bahs olunduğu gibi Mısır ülkesinin de eski tarihinden bahs olunmuş ve bilhassa İslam fetihlerinden zamanımıza kadar gecen olay ve durumları tafsilatiyle beyan edilmiştir. Fir’avunlara ve Berbai hattına [Hiyogrolif yazısına] ait resimler ve yazılar da vardır. Bu eser Türkçe, Arapça, Fransızca yetmiş kusur esere müracaatla meydana gelmiştir. Yavuz Sultan Selim’in Mısır fethini beyan edici olan (Tarih-i Süheyli)’yi de terceme etmiştir.
Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.