Muhammed Behçet el-Eseri Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
Muhammed Behçet b. Mahmûd b. Abdilkâdir b. Ahmed el-Eserî (1902-1996) Iraklı edip, şair ve yazar.
1902 (veya 1904) yılında Bağdat’ta doğdu. Büyük dedesi Ahmed, Diyarbekir valisiyle anlaşmazlığa düşünce Erbil’e göç etti, daha sonra Bağdat’a yerleşerek ticaretle uğraştı, babası da tacirdi. Askerî rüşdiyeye kaydolan Muhammed Behçet askerî eğitime dayanamadığı için buradan ayrıldı. Öğrenimi sırasında Türkçe eğitimi aldı, özel bir hocadan Fransızca okudu. 1917’de İngilizler’in Bağdat’ı işgalinden sonra İngilizce tahsil etti. Ardından Arap dili ve edebiyatı ile İslâmî ilimlerde uzmanlaşmaya yöneldi. Özellikle Ali Alâeddin el-Âlûsî ve Mahmûd Şükrî el-Âlûsî’den yararlandı. Onlardan dil ve edebiyat yanında İslâmî ilimler, Arap tarihi ve mantık gibi dersleri aldı. Mahmûd Şükrî el-Âlûsî hadis ilmine düşkünlüğünü görerek ona Eserî lakabını verdi. 1924 yılından itibaren on yıl kadar Bağdat’ta Arap dili ve edebiyatı ile din ve ahlâk dersleri öğretmeni olarak çalıştı. 1927’de gözden geçirerek yayımladığı Mahmûd Şükrî el-Âlûsî’nin Târîhu mesâcidi Bağdâd ve âşârihâ adlı eserinde yer alan dinî ıslahatla ilgili fikirlerinden dolayı mahkemeye verildiyse de beraat etti. 1928’de diğer Arap ülkelerine, Türkiye ve Yunanistan’a gitti. Dönüşünde CenViyyetü’ş-şübbâni’l-müslimînin kuruluşuna katıldı. 1936’da Bağdat bölgesi vakıflarına müdür, bir yıl sonra da Maarif Bakanlığı Arap dili müfettişi tayin edildi. 1941 yılında Reşîd Ke-râmî’nin İngiliz işgaline karşı başlattığı ayaklanmaya katıldığı için üç yıl hapse mahkûm oldu. Nisan 1948’de Maarif Ba-kanlığı’ndaki müfettişlik görevine iade edildi. 1956 yılında yüksek öğretmen okulu ile polis fakültesinde dersler verdi. Krallığın sona erip cumhuriyetin kurulduğu 1958 Temmuzunda getirildiği Vakıflar genel müdürlüğü görevini 1963 Şubatında emekli oluncaya kadar sürdürdü.
Muhammed Behçet, resmî görevlerinin yanı sıra 1920’li yıllardan İtibaren gazete ve dergilerde Arap dili ve edebiyatı ile eleştiri konularında, ayrıca dinî, siyasî ve içtimaî meselelere dair makaleler yazmaya, şiirlerini yayımlamaya başladı. İlk gençlik yıllarında şair Cemîl Sıdkİ ez-Ze-hâvî ve Ma’rûf er-Rusâfî ile çatışma içine girdi. 1924’ten itibaren iki yıl süreyle haftalık eî-BedâY ve ei-‘Âlemü’l-İslâmi dergilerinde yazı işleri müdürü, daha sonra altı yıl kadar Mecelletü’l-Mecma’i’l dergisinde yazı işleri müdürü ve yönetici olarak çalıştı. 1929-1949 yıllan arasında çeşitli komisyonlarda üyelik yapan Eserî, 1949’da el-Mecmau’l-il-miyyü’l-Irâkî başkanının ikinci vekili ve 1953-1963 arasında birinci vekili oldu. 1961’de Medine el-Câmiatü’I-îslâmiyye1-nin Yüksek Danışma Kurulu’nun, 1980’de Fas Kraliyet Akademisi’nin üyeliğini yaptı. 1931-1968 yıllarında milletlerarası kongre ve toplantılara katıldı; birçok ödül, nişan ve madalya aldı. 23 Mart 1996’da Bağdat’ta vefat etti. Muhammed Behçet’in edebî nesirleri cümlelerinin kısalığı, lafız güzelliği, parlak üslûbu ve sağlam Örgüsüyle birçok kadîm müellifin nesirlerinden üstündür. Aynı özellikler şiirlerinde de görülmektedir.