Muhacir bin Ebi Ümeyye Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi -Sahabi-
el-Muhâcir (Velîd) b. Ebî Ümeyye b. el-Muglre el-Kureşî el-Mahzûmî (ö. 12/633’ten sonra) Sahâbî.
Asıl adı Velîd’dir. Bedir Gazvesi’nde müslümanlara karşı savaştı. Bu savaşta kardeşleri Mes’ûd ve Hişâm öldürüldü; Hişâm’ın Uhud Gazvesi’nde öldürüldüğü de kaydedilmektedir. Muhtemelen S (626-27) yılında müslüman oldu ve Medine’ye hicret ederek Hz. Peygamber’in hanımlarından olan kız kardeşi Ümmü Seleme’nin yanına gitti. Ümmü Seleme, Resûl-i Ekrem’e Velîd’in muhacir olarak geldiğini söyleyince Resû-lullah onun adını değiştirdiğini belirtmek üzere kendisine Muhacir diye hitap etti, daha sonra da bu adla anıldı. Tebük Gazvesi’ne katılmayan birkaç kişi arasında yer aldığı için Hz. Peygamber ona gücendi; ancak Ümmü Seleme araya girerek mazeretinin bulunduğunu söyleyince kendisini bağışladı. Bazı kaynaklarda Resûl-i Ekrem’in Muhâcir’i Yemen Meliki Haris b. Abdükülâl’e elçi olarak gönderdiği, huzurunda güzel bir konuşma yapması üzerine Hâris’in İslâmiyet’i kabul ettiği kaydediimekteyse de bunun doğru olmadığını söyleyenler vardır. Hz. Peygamber Muhâcir’i zekât toplamak, İslâmiyet’i öğretmek ve şer’î hükümleri uygulamak için Kinde’ye ve Sa-dîf e gönderdi. Daha sonra da San’a valisi oldu (10/631). Halife Ebû Bekir, Yemen ve Hadramufta ortaya çıkan isyan ve irtidad hareketlerini önlemeVvçm gösterdiği orduya Muhâcir’i kumandan tayin etti Muhacir, peygamberlik iddiasında bulunan Esved el-Ansfye uyarak irtidad edenlerden Kays b. Mekşûh ile Amr b. Ma’dîkerib’i yakalayıp halifeye gönderdi. Bunlar tövbe ederek tekrar müslüman oldular ve İslâmiyet’in yayılmasında önemli hizmetler yaptılar. Kinde kabilesinden isyan eden Eş’as b. Kays’ın üzerine İkrime b. Ebû Cehil ile Muhâcir’in de gönderildiği, Muhâcir’in Nüceyr Kalesi’ni kuşatıp ele geçirdiği, isyanı bastırdığı (12/ 633) ve Yemen’deki ridde olaylaVının bastırılmasında önemli görevler yaptığı bilinmektedir. Resûl-i Ekrem’in nikahladığı halde birleşmeden boşadığı Esma bint Nu’mân ile daha sonra Muhâcir’in evlendiği, bu sebeple Hz. Ömer’in onları cezalandırmak istediği, fakat Esmâ’nın Hz. Peygamberle zifafa girmediğini ve ümmehâtü’l-mü’minînden sayılmadığını belirtmesi üzerine Hz. Ömer’in bundan vazgeçtiği rivayet edilmekle birlikte onun Hz. Peygamber’den sonra hiç evlenmediği de kaydedilmektedir. Muhâcir’in adı Resûlullah’ın kâtipleri arasında da yer almaktadır.
TDV İslâm Ansiklopedisi