Moses Mendelssohn Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MENDELSSOHN, Moses (1729-1786)

Alman, filozof. Felsefenin, nesnel niteliklerin, matematiğin de nesnel niceliklerin bilimi olduğu görüşünü savunmuştur.

6    Eylül 1729’da Dessau’da doğdu, 4 Ocak 1786’da Berlin’de öldü. Moses adlı Yahudi okulunda öğretmen olan Mendel’in oğludur. Oldukça yoksul bir ailenin çocuğu olması nedeniyle düzenli bir öğrenim görmemiştir. Geçimini sağlamak için, çocuk yaşta çalışmaya başladı. 1743’te Berlin’e gitti, yardım-
sever bir Yahudi’nin evine yerleşti, 1750’de varlıklı bir ailenin çocuklarına eğitmen, sonra da ticari işlerinde ortak oldu ve iyi bir yaşam sürme olanağı buldu. Küçükken geçirdiği bir hastalık sonucu, gövdece iyi gelişememiş olan, Mendelssohn’da olağanüstü bir öğrenme ve düşünme yeteneği vardı. Bu nedenle kısa süre içinde Latince, Almanca, İngilizce, Fransızca öğrendikten başka matematik ve felsefe alanlarında da geniş bir bilgi birikimi sağladı. Spinoza, Locke, Leibniz, Wolff, Descartes gibi filozofları inceledi, Lessing, Kant ve Thomas Abbt ile arkadaş oldu.

Mendelssohn’un felsefesi, genellikle, Platon’un tinin ölümsüzlüğü sorununu konu edinen, Phaidon adlı yapıtından kaynaklanır. İnsanı bir tin varlığı olarak gören, bu felsefenin, sorunları çözmede başlıca dayanağı ustur. Mendelssohn, us ilkelerine dayanarak Musevilik’in Hıristiyanlık’tan daha üstün olduğu savını ortaya atmış, Berlin Bilimler Akademisi’nden, bir süre uzaklaştırılmasına karşın, bu görüşünü yaşamı boyunca savunmuştur. Bütün sorunları us ilkelerine göre açıklamayı amaçlayan bir yöntem geliştirmeye çalışırken felsefe ile metafiziğin geometriden yararlanması gereğini ortaya atmıştır. Ona göre felsefenin içerdiği gerçeklikler pekindir, ancak matematik önermeler ölçüsünde apaçık değildir. Metafizik gerçekliklerin de geometrideki gibi kesin ilkelere dayanması gerekir. Felsefe ile metafiziğin birer bilim niteliği kazanmaları matematik yöntemleri benimsemeye bağlıdır.