Moliere Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Hakkında Bilgi

MOLİERE (1622-1673)

Fransız oyun yazarı, tiyatro oyuncusu ve yöneticisi. Komedi türünün trajedi ile aynı düzeyde bir saygınlığa kavuşmasını sağlamıştır.

15  Ocak 1622’de Paris’te doğdu, 17 Şubat 1673’te aynı kentte öldü. Asıl adı Jean-Baptiste Poquelin’dir. Babası saraya da hizmet eden varlıklı bir döşemeciydi. Oğlunun bir soylu gibi yetişmesini istediği için ilk öğreniminden sonra onu Cizvitler’in yönetimindeki Clermont Koleji’ne yazdırdı. Moliere, Plautus, Te-rentius ve Seneca’nm oyunlarının sahnelendiği bu okulda Yunan ve Latin yazarlarını okudu, o dönemin ünlü bilginlerinden Gassendi’nin öğrencisi oldu. 1641’de Clermont Koleji’nden ayrılan Moliere’in bir süre Orleans’ta hukuk öğrenimi yaptığı sanılıyor. 1642’de XIII. Louis’nin güney seferine krallık döşemecisi olarak katıldığı sırada, daha sonraki yaşamında önemli bir yeri olan Bejart ailesiyle tanıştı ve bu amatör oyuncuların etkisiyle baba mesleğinden vazgeçerek bir tiyatro topluluğu kurmaya karar verdi. 1643’te Paris’te Illustre-Theâtre adıyla kurulan bu tiyatro topluluğunda Bejart ailesinin en ünlü oyuncusu Madeleine’le birlikte kızkardeşi Genevieve, erkek kardeşleri Joseph ve Louis de yer almışlardı. Başlangıçta, Paris’teki değişik kapalı tenis kortlarında oyunlar sahneleyen topluluk, 1644 sonunda Croix Noire salonunu kiralayıp tiyatroya dönüştürdü ve 1645 Tartuffe başlarında bu yeni salonda temsiller vermeye başladı.

Kazandıkları böyle bir salonun giderlerini karşılamadığı jçin parasal güçlüklerle karşı karşıya kalan Moliere, birkaç kez tutuklandı ve gene para sorunları yüzünden Illustre-Theâtre topluluğu 1646’da dağıldı.
Bu başarısızlıktan yılmayan oyuncular aralarına katılan yeni arkadaşlarıyla gezici bir tiyatro topluluğu kurarak 1645-1658 arasında taşrada temsiller verdiler. Moliere bu süre içinde bir yandan oyuncu ve oyun yazarı olarak kendini yetiştirirken, bir yandan da topluluğun yöneticiliğini üstlendi. Topluluk Paris’e döndükten sonra 24 Ekim 1658’de Louvre Sarayı’mn tiyatroya dönüştürülen bir salonunda, genç kral XIV.Louis’nin ve aralarında ünlü Hötel de Bourgog-ne tiyatrosunun oyuncuları da bulunan seçkin seyircilerin önünde Corneille’in Nicomede tragedyasını sundu. Moliere ve arkadaşlarının ölçülü oyunları daha gösterişli bir oyunculuk anlayışına alışkın olan bu seyircileri fazla etkilemedi. Ama Moliere bunu izleyen Le depit amoureux (Küskün Âşıklar) adlı kendi yazdığı bir farsla kralın desteğini kazanmayı başardı. Topluluk önce Petit-Bourbon, Ekim 1660’tan sonra da Palais-Royal salonunda çalışmaya başladı. Moliere ve arkadaşlan bu salonları Tiberio Fiorelli yönetimindeki bir commedia dell’arte topluluğu ile ortaklaşa kullanıyorlardı. Moliere bu ilişkiden çok yararlandığını her fırsatta söylüyordu. Uzun süre uzak kaldığı Paris’in toplum yaşamım yakından izlemeye başlayan Moliere, kalıplaşmış geleneksel konulardan vazgeçerek Les precieuses ridicules (Gülünç Kibarlar)oyunuyla Marquise de Rambouillet’nin ünlü salonundan çıkmayan genç hanımların özentilerini alaya aldı. Bu oyun yüzünden birçok düşman kazandıysa da, XIV. Louis’nin sürekli desteği ve halkın sevgisi onun çalışmalarının başlıca güç kaynağı oldu. Özellikle saray eğlenceleri için yazdığı oyunlar onun Saray’da her zaman gözde bir sanatçı olmasını sağlıyordu.